Anayasa Komisyonu, Türkiye Büyük Millet Meclisinin kritik bir parçasıdır. Öncelikle, bu komisyonun görevi, Türkiye'nin Anayasası ve Meclis İçtüzüğü'nün değiştirilmesi konusundaki yasa önerilerini incelemektir. Buna ek olarak, siyasi partilerin mevzuatı, seçim düzenlemeleri, meclis üyelerinin statüsü ve hakları gibi önemli konular üzerinde çalışır. Radyo ve Televizyon Üst Kurulu (RTÜK) gibi anayasal kuruluşlar ve bakanlıkların kuruluş ve işleyiş usulleri de bu komisyonun sorumluluk alanına girer.[1]
Ayrıca, Anayasa Komisyonu'nun iç dinamiği oldukça etkilidir. Başkan, Başkan Yardımcısı, Sözcü ve Katip üyeleri, yasama süreçlerinde kritik rol oynar. Bunlar, dokunulmazlıkların kaldırılması gibi önemli konularda görüş ve önerilerde bulunan Karma Komisyon'un temel üyelerindendir. Bu Karma Komisyon, aynı zamanda Anayasa ve Adalet komisyonlarının birleşiminden oluşur. Bu bağlamda, bu komisyonlar, Cumhurbaşkanlığı tezkereleri gibi önemli konularda danışma ve karar mekanizmalarını yürütürler.[1]
Anayasa Komisyonu, bir tasarı veya teklifin başka bir komisyonun yetki alanına girdiği durumda, konunun ilgili komisyona havale edebilir. Eğer Anayasa Komisyonu, başka bir komisyonun görüşünü almak isterse, tasarının o komisyonda değerlendirilmesini ve görüşme sonrasında geri dönmesini talep edebilir. Bu gibi durumlarda, Anayasa Komisyonu ve diğer komisyonlar arasında görüş birliği sağlandığında, Meclis Başkanı bilgilendirilir; anlaşmazlık durumunda ise konu genel kurulda ele alınır. Ayrıca, Anayasa Komisyonu'nun, bir gündem maddesinin görüşülmesini tamamlamadan önce, konunun tekrar ele alınmasına karar verme yetkisi bulunmaktadır. Anayasa Komisyonu, TBMM Genel Kurulunda komisyon başkanı ya da temsilcileri tarafından temsil edilir. Eğer toplantı yeter sayısı sağlanmamışsa, komisyon temsilcisi, önergelerin reddedilmesi veya komisyona iadesi için karar isteyebilir.[2]
Görevleri
1. Anayasa Komisyonu'nun Görevleri
Meclis Başkanlığı tarafından verilen kanun tasarı ve tekliflerini inceler.
Tasarı ve tekliflerin Anayasaya uygunluğunu denetler ve gelişimine katkıda bulunur.
Özellikle Anayasa ve İçtüzük değişikliklerine öncülük eder.
2. Anayasa Komisyonu ve Özel Yetkileri
Seçimlerin yenilenmesine dair önergeleri görüşmek, önemli bir görevidir.
Yasama dokunulmazlığı ve uyumsuzluklar konusunda da etkilidir.
3. Seçimlerin Yenilenmesi
Anayasa Komisyonu, seçimlerin yenilenmesine dair önergeleri inceleyerek Genel Kurul'a sunar.
4. Yasama Dokunulmazlığı ve Uyumsuzluklar
Dokunulmazlık kaldırma istemleri Karma Komisyon tarafından incelenir.
Uygunsuzluklar konusunda Karma Komisyonlar ve Adalet Komisyonu birlikte çalışır.
5. İçtüzük Değişiklikleri
TBMM İçtüzüğü'nde değişiklik yapılması, Anayasa Komisyonu'nun raporu üzerine Genel Kurul'da görüşülür.
Komisyon üyeleri
Mevcut olarak komisyonda 5'i kadın olmak üzere, toplam 27 üye görev almaktadır.[3]
^"YASAMA DERGİSİ". TBMM Anayasa Komisyonu Oluşumu, İşleyişi ve Görevleri Mevlüt Göl. 13 Kasım 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Kasım 2023.
.svg)
