Papur newydd

Mae papur newydd yn gyhoeddiad sy'n cynnwys newyddion, gwybodaeth a hysbysebu, fel arfer wedi'i gyhoeddi ar bapur rhad. Gall thema'r papur fod yn un cyffredinol neu o ddiddordeb arbennig, ac fel arfer cyhoeddir yn ddyddiol neu'n wythnosol.

Fformat

Mae'r rhan fwyaf o bapurau newydd modern yn un o dri maint:

Argrafflenni: 600mm x 380mm (23½ x 15 modfedd). Cysylltir fel arfer gyda phapurau mwy deallusol, "uwchfarchnad".
Tabloidau: 380mm x 300mm (15 by 11¾ modfedd). Hanner maint argrafflenni a welir yn mwy cyffrogawol wedi'u cymharu ag argrafflenni. Gelwir tabloidau gyda chynnwys mwy fel argrafflenni yn gompactau.
Berliner neu Midi: 470mm x 315mm (18½ x 12¼ modfedd). Defnyddir gan bapurau Ewropeaidd megis Le Monde yn Ffrainc, La Stampa yn yr Eidal neu The Guardian yn y Deyrnas Unedig.

Papurau newydd Cymraeg

Prif erthygl: Papurau newydd Cymraeg.

Caiff Y Cymro ei gyhoeddi'n wythnosol. Mae papurau bro – papurau cymunedol a gaiff eu hysgrifennu gan wirfoddolwyr – wedi dod yn brif nodwedd diwylliant newyddiaduro Cymru yn ystod y tri degawd diwethaf. Y Byd oedd y papur newydd dyddiol Cymraeg arfaethedig.

Papurau newydd Saesneg Cymru

Ymhlith y papurau newydd Saesneg a gyhoeddwyd yng Nghymru mae:

Enwau

Mae enwau papurau newydd yn amrywio'n eang o iaith i iaith ac o wlad i wlad. Mae rhai teitlau yn gwbl unigryw, ond mae nifer o newyddiaduron yn rhannu elfennau tebyg yn eu henwau. Yn aml, mae'r enwau yn cynnwys nod o ddinas, ardal neu wlad y papur. Ceir enghreifftiau o'r elfennau amlaf isod:

Amserau neu Oes(oedd), e.e. Yr Amserau, The Times, The New York Times, The Times of India, Financial Times, Zìyóu Shíbào, De Tijd, The Age, Die Zeit
Arsyllwr neu Ysbïwr, e.e. The Observer, Yr Yspïwr
Baner, e.e. Baner America, Evening Standard, Toronto Standard
Byd, e.e. Y Byd, Le Monde, Die Welt
Cronicl, e.e. Cronicl yr Oes, Deccan Chronicle, Houston Chronicle
Dinesydd, e.e. Y Dinesydd, Key West Citizen, The Citizen
Drych, e.e. Y Drych, Daily Mirror
Eco, e.e. Eco'r Wyddfa, Liverpool Echo, L'Echo
Gwasg, e.e. Y Wasg, La Presse, La Stampa
Gweriniaeth, e.e. La Repubblica, An Phoblacht
Gwlad neu Genedl, e.e. El País, La Nación
Gwyliedydd neu Amddiffynnydd, e.e. Y Gwyliedydd Americanaidd, The Guardian, Orlando Sentinel
Haul, e.e. Haul Gomer, The Sun, Die Son
Herald, e.e. Yr Herald Cymraeg, The Sydney Morning Herald, The Miami Herald
Hysbysebwr, e.e. Tivy Side Advertiser, The Advertiser
Llais, e.e. The Village Voice, Llais Ardudwy
Newyddion, e.e. Newyddion Gwent, Běijīng Wǎnbào, Het Laatste Nieuws
Papur, e.e. Papur Menai, Papur y Cwm
Post, e.e. Western Mail, Daily Mail, The Washington Post, The Jerusalem Post
Rhedegydd, e.e. Corriere della Sera, The Courier, Berliner Kurier
Seren, e.e. Seren Hafren, Seren Gomer, Daily Star, Morning Star
Siwrnal neu Gyfnodolyn, e.e. The Wall Street Journal
Telegraff, e.e. The Daily Telegraph, De Telegraaf, Telegrafi
Tribiwn, e.e. Chicago Tribune, Trybuna, La Tribune

Mae gan nifer o bapurau teitlau sy'n cyfleu faint mor aml y'i cyhoeddir, megis y Daily Express Rénmín Rìbào, a The Weekly News. Mae gan eraill deitlau sy'n dynodi ai papur bore neu bapur hwyr yw'r cyhoeddiad, er enghraifft y South China Morning Post, De Morgen, a Le Soir. Mae rhai enwau hefyd yn cyfeirio at gymeriadau mytholegol megis y negesydd Mercher (El Mercurio, San Jose Mercury News) neu Argus Panoptes (Cape Argus, South Wales Argus). Mae rhai enwau yn cyfuno mwy nag un o'r syniadau uchod, er enghraifft yr International Herald Tribune, The Globe and Mail, y Chicago Sun-Times, a Baner ac Amserau Cymru. Gan amlaf mae enw cyfansawdd o'r fath yn arwydd o ddau gyhoeddiad yn cyfuno.^[1]

Yr Unol Daleithiau

Ym 1937, roedd gan tua ddau o bob tri phapur newydd dyddiol yn yr Unol Daleithiau un o'r enwau canlynol: News, Times, Journal, Herald, Tribune, Press, Star, Record(er), Democrat, Gazette, Post, Courier, Sun, Leader, Republic(an).^[1] Mae'r teitlau Democrat a Republic(an) ar gyhoeddiadau Americanaidd yn cyfeirio at ddwy brif blaid yr Unol Daleithiau, y Democratiaid a'r Gweriniaethwyr.