19 sierpnia
19 sierpnia jest 231. (w latach przestępnych 232.) dniem w kalendarzu gregoriańskim . Do końca roku pozostaje 134 dni.
Święta
Imieniny obchodzą: Alfred , Bolesław , Donat , Emilia , Ezechiel , Jan , Julian , Juliusz , Ludwik , Luiza , Magnus , Marian , Sebald , Sykstus , Tekla , Tymoteusz , Wiktor i Wincenty .
Kościół prawosławny – Przemienienie Pańskie (jedno z 12 głównych świąt )
Międzynarodowe – Światowy Dzień Pomocy Humanitarnej (ustanowiony w 2008 przez Zgromadzenie Ogólne ONZ )
Wspomnienia i święta w Kościele katolickim [1] [2] obchodzą:
Wydarzenia w Polsce
Zygmunt III Waza na portrecie Marcina Kobera
1531 – Wojna polsko-mołdawska (1530-38) : zwycięstwo wojsk polskich w bitwie pod Gwoźdźcem .
1557 – Polska wypowiedziała wojnę inflanckiej gałęzi zakonu krzyżackiego .
1562 – Wojna litewsko-rosyjska (1558-70) : wojska polskie pod wodzą starosty różańskiego Stanisława Leśniowolskiego pokonały w bitwie pod Newlem wielokrotnie liczniejsze wojska rosyjskie.
1568 – Wydano wilkierz olsztyński .
1587 – Zygmunt III Waza został wybrany na króla Polski .
1600 – Polsko-szwedzka wojna o Inflanty : w Narwie i Rewlu (ob. Tallinn ) wylądowało 10 tys. szwedzkich żołnierzy.
1633 – W kościele opactwa cystersów w Jędrzejowie dokonano elewacji szczątków Wincentego Kadłubka .
1793 – II rozbiór Polski : ambasador rosyjski Jakob Sievers ratyfikował w imieniu carycy Katarzyny II układ rozbiorowy, na mocy którego Rosja anektowała 250 tys. km² ziem Rzeczypospolitej zamieszkałych przez 3 mln mieszkańców.
1826 – Z połączenia Starej Częstochowy i Częstochówki powstało miasto Częstochowa .
1887 – Miało miejsce przedostatnie z dotychczas widzianych w Polsce całkowite zaćmienie Słońca , które zainspirowało Bolesława Prusa przy pisaniu powieści Faraon .
1901 – Poświęcono krzyż na Giewoncie .
1908 – Założono Łódzki Klub Sportowy (pod nazwą Łodzianka).
1915 – I wojna światowa : kapitulacja rosyjskiej załogi Twierdzy Modlin przed wojskami niemieckimi.
1919 – Utworzono Policję Wolnego Miasta Gdańska .
1920 – W nocy z 19 na 20 sierpnia wybuchło II powstanie śląskie .
1937 :
Na szczycie Giewontu od uderzenia pioruna zginęły 4 osoby, a 13 zostało porażonych.
Policja otworzyła ogień do chłopów blokujących drogę w Harcie na Podkarpaciu , zabijając 2 z nich.
1942 – Niemcy zlikwidowali getto w Otwocku .
1943 – W Mszanie Dolnej Niemcy rozstrzelali 881 Żydów.
1944 – 19. dzień powstania warszawskiego : generalne natarcie grupy Reinefartha na Stare Miasto , w którym wzięło udział 10 batalionów piechoty i 2 bataliony saperów wspieranych 9 czołgami Tygrys , 20 działami szturmowymi, moździerzem kalibru 60 mm i 50 Goliatami , pluton wspierany przez ogień z pociągu pancernego znajdującego się w okolicy Dworca Gdańskiego .
1956 – Legia Warszawa odniosła najwyższe zwycięstwo w historii swych występów w Ekstraklasie , pokonując na Stadionie Wojska Polskiego Wisłę Kraków 12:0.
1962 – W Wołowie doszło do napadu na bank , największego w historii Polski pod względem wysokości łupu (12 531 000 zł ówczesnych złotych).
1969 – Premiera komedii filmowej Polowanie na muchy w reżyserii Andrzeja Wajdy .
1980 – Między Otłoczynem a Brzozą na linii Kutno -Toruń doszło do czołowego zderzenia pociągów osobowego i towarowego, w wyniku czego zginęło 67 osób, a 64 zostały ranne.
1985 – Premiera komedii filmowej Sprawa się rypła w reżyserii Janusza Kidawy .
1994 – Sejm RP przyjął Ustawę o ochronie zdrowia psychicznego .
2002 – Zakończyła się ostatnia pielgrzymka Jana Pawła II do Polski.
2005 – Premiera komedii filmowej Czas surferów w reżyserii Jacka Gąsiorowskiego .
2006 – 24-letnia Marzena Cieślik z Wolina zdobyła tytuł Miss Polonia .
2013 – W Poznaniu zakończyły się 11. Mistrzostwa Świata Bezdomnych w Piłce Nożnej . Tytuły mistrzowskie zdobyli Brazylijczycy i Meksykanki.
Wydarzenia na świecie
1153 – II wyprawa krzyżowa : król Jerozolimy Baldwin III zdobył po 5-miesięcznym oblężeniu Aszkelon .
1315 – Król Francji Ludwik X Kłótliwy poślubił Klemencję Węgierską .
1435 – Wojny husyckie : porażka husytów w bitwie pod Křečem .
1458 – Kardynał Enea Silvio de Piccolomini został wybrany na papieża i przyjął imię Pius II.
1477 – Przyszły król i cesarz rzymski Maksymilian I Habsburg poślubił Marię Burgundzką .
1493 – Po śmierci ojca Fryderyka III Habsburga współrządzący z nim Maksymilian I Habsburg został samodzielnym królem Niemiec.
1561 – Królowa Szkocji i wdowa po królu Francji Franciszku II Walezjuszu Maria I Stuart powróciła do ojczyzny.
1612 – W angielskim Lancaster zakończył się proces czarownic z Pendle .
1619 – Czeskie Stany Generalne uchwaliły detronizację króla Ferdynanda II Habsburga .
1621 – Zwycięstwo wojsk tureckich nad kozackimi w bitwie nad rzeką Prut .
1639 – Wojna osiemdziesięcioletnia : zwycięstwo floty holenderskiej nad hiszpańską w bitwie pod Dunkierką .
1648 – Angielska wojna domowa : Oliver Cromwell pokonał Szkotów i Rojalistów w bitwie pod Preston .
1666 – II wojna angielsko-holenderska : Anglicy pod wodzą admirała Roberta Holmesa przeprowadzili rajd na holenderską wyspę Terschelling i zniszczyli 150 statków handlowych.
1691 – V wojna austriacko-turecka : zwycięstwo wojsk austriackich w bitwie pod Slankamenem .
1745 – W Glenfinnan wybuchło ostatnie powstanie szkockich jakobitów .
1759 – Wojna siedmioletnia : zwycięstwo floty brytyjskiej nad francuską w bitwie pod Lagos .
1772 – Król Szwecji Gustaw III dokonał bezkrwawego przewrotu i wprowadził w kraju absolutyzm oświecony .
1779 – Wojna o niepodległość Stanów Zjednoczonych : zwycięstwo wojsk amerykańskich w bitwie o Paulus Hook .
1782 – Wojna o niepodległość Stanów Zjednoczonych: wojska brytyjsko-indiańskie rozbiły oddział milicjantów z Kentucky w bitwie pod Blue Licks .
1792 – Philipp von Cobenzl został kanclerzem i ministrem spraw zagranicznych Austrii .
1802 – Przyszły król Obojga Sycylii Franciszek I poślubił swoją drugą żonę Marię Izabelę Burbon , córkę króla Hiszpanii Karola IV .
1812 – Wojna brytyjsko-amerykańska : w starciu u wybrzeży Nowej Anglii amerykańska fregata USS „Constitution” ciężko uszkodziła fregatę brytyjską HMS „Guerrière” .
1839 :
1854 – W okolicach Fort Laramie (Nebraska ) Siuksowie dokonali masakry 30-osobowego oddziału amerykańskich żołnierzy i ich tłumacza.
1856 – Amerykanin Gail Borden opatentował mleko skondensowane .
1861 – John Tyndall i Johann Joseph Brennen weszli po raz pierwszy na szczyt Weisshorn w Alpach Pennińskich (4506 m n.p.m.)
1870 – Wojna francusko-pruska : rozpoczęło się oblężenie Metzu .
1872 – Otwarto nieistniejącą już synagogę Tiferes Israel w Jerozolimie .
1890 – Francuski astronom Auguste Charlois odkrył planetoidę (296) Phaëtusa .
1893 – Auguste Charlois odkrył planetoidę (372) Palma .
1905 – Cesarz Rosji Mikołaj II Romanow wydał manifest powołujący do życia Dumę Państwową , która w założeniu miała być jedynie organem doradczym monarchy.
1913 – Francuz Adolphe Pégoud wykonał pierwszy skok ze spadochronem z pokładu samolotu.
1915 :
1919 :
1920 – Wojna polsko-bolszewicka : w Mińsku rozpoczęły się rozmowy pokojowe.
1927 – Władze Cerkwi prawosławnej uznały państwo radzieckie .
1931 – Powódź w środkowych Chinach : zanotowano rekordowy poziom wody na rzece Huai He (dopływie Jangcy ), przekraczający o 16 m stan normalny. W trwającej od lipca do listopada powodzi zginęło od 400 tys. do 4 mln osób.
1934 – 90% obywateli Niemiec zatwierdziło w referendum połączenie urzędów prezydenta i kanclerza i objęcie utworzonego w ich miejsce urzędu wodza i kanclerza Rzeszy przez Adolfa Hitlera .
1936 – Rozpoczął się pierwszy proces moskiewski .
1939 :
1940 – Kampania wschodnioafrykańska : zakończyła się zwycięska włoska inwazja na Somali Brytyjskie (3–19 sierpnia).
1941 – Atak Niemiec na ZSRR : wojska niemieckie zdobyły Homel .
1942 :
1944 :
1953 – W przygotowanym przez CIA i MI6 zamachu stanu został obalony Mohammad Mosaddegh premier Iranu wybrany w wolnych wyborach. Powodem było pozbawienie Imperium Brytyjskiego kontroli nad irańską ropą[4] .
1960 :
1965 :
1966 – W trzęsieniu ziemi z epicentrum w okolicy miasta Varto we wschodniej Turcji zginęły 2394 osoby, a 1489 osób zostało rannych.
1974 – Amerykański ambasador na Cyprze Rodger Davies zginął w wyniku ostrzelania gmachu ambasady w Nikozji przez demonstrujących Greków cypryjskich.
1977 – Nikołaj Czernych odkrył kometę 101P/Chernykh .
1979 :
1980 – Na lotnisku w stolicy Arabii Saudyjskiej Rijadzie spłonął po awaryjnym lądowaniu należący do Saudi Arabian Airlines samolot Lockheed L-1011 , w wyniku czego zginęło wszystkich 301 osób na pokładzie.
1981 – Podczas potyczki nad zatoką Wielka Syrta dwa amerykańskie myśliwce Grumman F-14 Tomcat z lotniskowca USS „Nimitz” zestrzeliły dwa libijskie Su-22 .
1982 – Rozpoczęła się misja statku Sojuz T-7 z drugą w historii kosmonautką Swietłaną Sawicką na pokładzie.
1985 – Papież Jan Paweł II spotkał się w Casablance z królem Maroka Hasanem II .
1987 – W angielskim Hungerford 27-letni robotnik Michael Robert Ryan zastrzelił 16 osób (w tym swoją matkę), zranił 15, po czym popełnił samobójstwo.
1989 – Podczas tzw. Pikniku Panaeuropejskiego, zorganizowanego za zgodą władz, otwarto na 3 godziny granicę węgiersko-austriacką , dzięki czemu na Zachód przedostało się kilkuset obywateli NRD .
1990 – Na terenie Mołdawii została proklamowana separatystyczna Republika Gagauzji .
1991 – Prezydent ZSRR Michaił Gorbaczow został obalony w wyniku puczu wojskowego (tzw. puczu Janajewa ).
1992 – Na Madagaskarze przyjęto nową konstytucję .
1994 – Chandrika Kumaratunga objęła funkcję premiera Sri Lanki .
1998 – Podczas odbywających się w Budapeszcie XVII Mistrzostw Europy w Lekkoatletyce Francuzka Christine Arron ustanowiła rekord Europy w biegu na 100 metrów (10,73 s).
2000 – Poświęcono odbudowany po wysadzeniu w 1931 roku sobór Chrystusa Zbawiciela w Moskwie .
2002 – W Czeczenii został zestrzelony przez rebeliantów rosyjski ciężki śmigłowiec transportowy Mi-26 , w wyniku czego zginęło 118 osób, a 29 zostało rannych.
2003 :
W dokonanym przez członka Hamasu samobójczym zamachu bombowym na autobus w Jerozolimie zginęły 23 osoby.
W wyniku zamachu na siedzibę ONZ w Bagdadzie zginął specjalny wysłannik sekretarza generalnego ONZ Brazylijczyk Sérgio Vieira de Mello oraz 21 innych pracowników organizacji.
2004 – W wypadku samochodowym w Iraku zginęli: st. szer. nadterminowy Grzegorz Rusinek i szer. nadterminowy Sylwester Kutrzyk , obaj z 18. Bielskiego Batalionu Powietrznodesantowego im. kpt. Ignacego Gazurka z Bielska-Białej .
2005 – Pierre Nkurunziza został wybrany przez 160-osobowe kolegium wyborcze na urząd prezydenta Burundi .
2007 – Obywatele Tajlandii przyjęli w referendum nową konstytucję .
2008 :
2009 – Co najmniej 95 osób zginęło, a około 500 zostało rannych w serii zamachów bombowych w Bagdadzie.
2010 – Ostatnie amerykańskie oddziały bojowe opuściły Irak .
2011 – 48 osób zginęło, a ok. 100 zostało rannych w samobójczym zamachu bombowym w mieście Dżamrud w północno-zachodnim Pakistanie .
2012 – 32 osoby zginęły w katastrofie sudańskiego samolotu rządowego An-26 w pobliżu miasta Talodi .
2013 – Radykalni islamiści na Półwyspie Synaj zaatakowali mikrobusy przewożące nieuzbrojonych policjantów i dokonali egzekucji 25 z nich.
2014 – Z Centrum Startowego Satelitów Taiyuan w środkowych Chinach wystrzelono rakietę z drugim polskim sztucznym satelitą naukowym Heweliusz .
2017 – 23 osoby zginęły, a 156 zostało rannych w wyniku wykolejenia pociągu w miejscowości Khatauli w indyjskim stanie Uttar Pradesh .
2020 – Prezydent Ibrahim Boubacar Keïta i premier Mali Boubou Cissé zostali obaleni w wojskowym zamachu stanu.
Urodzili się
232 – Probus , cesarz rzymski (zm. 282 )
1398 – Íñigo López de Mendoza , kastylijski poeta, polityk (zm. 1458 )
1521 – Lodovico Guicciardini , włoski pisarz, kupiec (zm. 1589 )
1533 – Markus Sitticus von Hohenems , niemiecki duchowny katolicki, biskup Konstancji , kardynał (zm. 1595 )
1557 – Fryderyk I , książę Wirtembergii (zm. 1608 )
1558 – Franciszek Burbon-Conti , książę Conti (zm. 1614 )
1570 – Salamone Rossi , włoski kompozytor (zm. 1630 )
1596 – Elżbieta Stuart , księżniczka angielska i szkocka, elektorowa palatynacka, królowa czeska (zm. 1662 )
1613 – Michał Zebrzydowski , polski szlachcic, polityk (zm. 1667 )
1621 – Gerbrand van den Eeckhout , holenderski malarz (zm. 1674 )
1631 :
1646 – John Flamsteed , angielski astronom (zm. 1719 )
1649 – Sigismondo Chigi , włoski kardynał (zm. 1678 )
1686 – Antonio Tonelli , włoski kompozytor, wiolonczelista (zm. 1765 )
1689 – Samuel Richardson , angielski pisarz (zm. 1761 )
1700 – Kazimierz Wyszyński , polski zakonnik, prezbiter, generał Zgromadzenia Księży Marianów , czcigodny Sługa Boży (zm. 1755 )
1704 – Bernardo Vittone , włoski architekt (zm. 1770 )
1710 – Charles Wyndham , brytyjski arystokrata, polityk (zm. 1763 )
1711 – Edward Boscawen , angielski admirał, polityk (zm. 1761 )
1719 – Charles François de Broglie , francuski szpieg, dyplomata (zm. 1781 )
1721 – Filippo Maria Visconti , włoski duchowny katolicki, arcybiskup Mediolanu (zm. 1801 )
1741 – Szczepan Hołowczyc , polski duchowny katolicki, biskup sandomierski , arcybiskup warszawski , prymas Królestwa Polskiego (zm. 1823 )
1743 – Maria Joanna du Barry , francuska kurtyzana, faworyta Ludwika XV (zm. 1793 )
1745 – Johan Gottlieb Gahn , szwedzki chemik (zm. 1818 )
1748 – Franciszek Regis Clet , francuski lazarysta, misjonarz, męczennik, święty (zm. 1820 )
1753 – Matwiej Płatow , rosyjski generał kawalerii, ataman dońskich wojsk kozackich (zm. 1818 )
1757 – Jean-Baptiste Annibal Aubert du Bayet , francuski generał, polityk (zm. 1797 )
1759 – Adriana Ferrarese , włoska śpiewaczka operowa (sopran) (zm. po 1803 )
1774 – Denis-Benjamin Viger , kanadyjski polityk, prozaik, eseista (zm. 1861 )
1778 – Iwan Mohylnyckyj , ukraiński duchowny greckokatolicki, działacz oświatowy (zm. 1831 )
1779 – Auguste de Forbin , francuski malarz, antykwariusz (zm. 1841 )
1780 – Pierre-Jean de Béranger , francuski poeta, autor piosenek (zm. 1857 )
1793 – Samuel Griswold Goodrich , amerykański pisarz, wydawca (zm. 1860 )
1794 – August von Senarclens de Grancy , szwajcarsko-niemiecki arystokrata (zm. 1871 )
1795 – Tadeusz Wasilewski , polski ziemianin, polityk (zm. 1850 )
1799 – Maria Luisa Prosperi , włoska benedyktynka, stygmatyczka, błogosławiona (zm. 1847 )
1801 – Konstanty Parczewski , polski major, uczestnik powstania listopadowego (zm. 1855 )
1804 – Marie-Alphonse Bedeau , francuski generał, polityk (zm. 1863 )
1805 – Jules Barthélemy-Saint-Hilaire , francuski filozof, polityk (zm. 1895 )
1808 – James Nasmyth , szkocki astronom (zm. 1890 )
1819 – Julius van Zuylen van Nijevelt , holenderski polityk, premier Holandii (zm. 1894 )
1829 – Edward Moran , amerykański malarz pochodzenia brytyjskiego (zm. 1901 )
1830 – Lothar Meyer , niemiecki chemik (zm. 1895 )
1838 – Hugo Hildebrand Hildebrandsson , szwedzki meteorolog, wykładowca akademicki (zm. 1925 )
1843 :
1845 – Edmond James de Rothschild , francuski kolekcjoner, mecenas sztuki pochodzenia żydowskiego (zm. 1934 )
1846 – Luis Martín , hiszpański duchowny katolicki, generał zakonu jezuitów (zm. 1906 )
1847 – Hans Paul Bernhard Gierke , niemiecki anatom (zm. 1886 )
1848 – Gustave Caillebotte , francuski malarz (zm. 1894 )
1849 :
1851 – Frans Schollaert , belgijski prawnik, polityk, premier Belgii (zm. 1917 )
1855 – Hugh Arnold-Forster , brytyjski polityk (zm. 1909 )
1856 :
1857 – Edgar Vincent D’Abernon , brytyjski polityk, dyplomata, pisarz (zm. 1941 )
1860 – William Mackenzie , brytyjski prawnik, polityk (zm. 1942 )
1861 – Maksymilian Baruch , polski prawnik, historyk pochodzenia żydowskiego (zm. 1933 )
1869 – Waldemar Titzenthaler , niemiecki fotograf (zm. 1937 )
1871 – Orville Wright , amerykański pionier lotnictwa (zm. 1948 )
1878 – Manuel Luis Quezon , filipiński polityk, prezydent Filipin (zm. 1944 )
1881 :
1882 – Stefania Betcherowa , polska aktorka (zm. 1945 )
1883 – Coco Chanel , francuska projektantka mody (zm. 1971 )
1885 :
1886 :
1887 – Aleksandr Minkin , radziecki polityk, dyplomata (zm. 1955 )
1888 – Stanisław Trzebunia , polski podpułkownik piechoty, działacz niepodległościowy (zm. 1960 )
1890 – Augusta Wiktoria Hohenzollern-Sigmaringen , niemiecka arystokratka, „de iure “ królowa Portugalii (zm. 1966 )
1891 – Andrij Bratuń , ukraiński polityk (zm. po 1932 )
1892 :
1893 :
1894 :
1897 – Peter Högl , niemiecki funkcjonariusz nazistowski, dowódca Służby Bezpieczeństwa III Rzeszy (zm. 1945 )
1898 – Eleanor Boardman , amerykańska aktorka (zm. 1991 )
1899 :
1900 :
1901 :
1902 :
1903 – Nikołaj Szengełaja , gruziński reżyser filmowy (zm. 1943 )
1904 :
1905 – Grigorij Kwasow , radziecki polityk (zm. 1977 )
1906 :
1907 :
1908 – Eino Virtanen , fiński zapaśnik (zm. 1980 )
1909 :
Jerzy Andrzejewski , polski pisarz, publicysta, felietonista, scenarzysta, współzałożyciel KSS „KOR” (zm. 1983 )
Rafaił Pierielsztiejn , radziecki reżyser filmowy (zm. 1978 )
Carl Gustaf von Rosen , szwedzki arystokrata, pilot, awanturnik (zm. 1977 )
Vladimír Skalička , czeski językoznawca, wykładowca akademicki (zm. 1991 )
1910 :
1911 :
1912 :
1913 :
1914 :
Lajos Baróti , węgierski trener piłkarski (zm. 2005 )
Maurice Bourgès-Maunoury , francuski polityk, premier Francji (zm. 1993 )
Boris Diożkin , rosyjski twórca filmów animowanych (zm. 1992 )
Gaston Godel , szwajcarski lekkoatleta, chodziarz (zm. 2004 )
Fumio Hayasaka , japoński kompozytor (zm. 1955 )
Józef Makowski , polski malarz, rzeźbiarz (zm. 1997 )
Raymond Marcellin , francuski polityk (zm. 2004 )
1915 :
1916 – Dennis Poore , brytyjski kierowca wyścigowy (zm. 1987 )
1917 – Andriej Biełow , radziecki marszałek wojsk łączności (zm. 2001 )
1918 :
1919 – Gerard Malcher , polski żołnierz ZWZ -AK (zm. 1942 )
1920 :
1921 :
1922 :
1923 :
1924 :
1925 :
1926 :
1927 :
1928 :
1929 :
1930 :
1931 :
1932 :
Tadeusz Chruściński , polski trener piłkarski (zm. 2018 )
Alina Kowalska , polska językoznawczyni, profesor nauk humanistycznych (zm. 2001 )
Banharn Silpa-archa , tajski polityk, premier Tajlandii (zm. 2016 )
Stanisław Weremczuk , polski prozaik, poeta, dramaturg, dziennikarz, publicysta (zm. 2008 )
1933 :
1934 :
Koba Cakadze , gruziński skoczek narciarski
Regina Chłopicka , polska teoretyk muzyki (zm. 2021 )
Ambrose De Paoli , amerykański duchowny katolicki, arcybiskup, nuncjusz apostolski (zm. 2007 )
Ron Jones , brytyjski lekkoatleta, sprinter (zm. 2021 )
Wiktor Ostrzołek , polski witrażysta, malarz, grafik, designer, akwarelista
1935 :
1936 – Gilbert Amy , francuski pianista, kompozytor, dyrygent
1937 :
1938 :
1939 :
Alan Baker , brytyjski matematyk, wykładowca akademicki (zm. 2018 )
Ginger Baker , brytyjski perkusista, członek zespołów Cream i Blind Faith (zm. 2019 )
Max Lorenz , niemiecki piłkarz
Yves Piétrasanta , francuski fizyk, samorządowiec, polityk, eurodeputowany (zm. 2022 )
Nashatar Singh Sidhu , malezyjski lekkoatleta, kulomiot, oszczepnik i dyskobol
Wiktor Ugriumow , rosyjski jeździec sportowy
1940 :
1941 :
1942 :
Ray Cooper , brytyjski muzyk, aktor
Jacek Salij , polski duchowny katolicki, dominikanin, teolog, tomista, pisarz, publicysta
Fred Thompson , amerykański prawnik, aktor, polityk, senator (zm. 2015 )
Milan Vukić , serbski szachista
1943 :
1944 :
1945 :
Jacques De Decker , belgijski prozaik, dramaturg, krytyk literacki (zm. 2020 )
Ian Gillan , brytyjski wokalista, członek zespołu Deep Purple
István Kovács , węgierski dyplomata, prozaik, poeta, tłumacz
Aiko Onozawa , japońska siatkarka
1946 :
1947 :
1948 :
Jim Carter , brytyjski aktor
Luisa Fuentes , peruwiańska siatkarka
Tipper Gore , amerykańska działaczka społeczna, druga dama
Joanna Kasperska , polska aktorka
Deana Martin , amerykańska piosenkarka, aktorka, pisarka, konferansjerka
Ian McElhinney , północnoirlandzki aktor, reżyser teatralny
Petr Mikeš , czeski poeta, tłumacz (zm. 2016 )
Giuseppe Petrocchi , włoski duchowny katolicki, arcybiskup metropolita L’Aquili , kardynał
Tomas Söderberg , szwedzki piłkarz, trener
Toshio Suzuki , japoński producent filmowy
1949 :
Aleksandr Łukjanow , rosyjski sternik wioślarski
Stefan Meniok , ukraiński duchowny greckokatolicki, egzarcha doniecki
Stefan Pastuszewski , polski dziennikarz, poeta, prozaik, polityk, poseł na Sejm RP
Giovanni Roncari , włoski duchowny katolicki, biskup Pitigliano-Sovana-Orbetello
1950 :
1951 :
1952 :
1953 :
1954 :
1955 :
Mieczysław Augustyn , polski samorządowiec, polityk, senator RP
Peter Gallagher , amerykański aktor, wokalista pochodzenia irlandzkiego
Apisai Ielemia , tuvalski polityk, premier Tuvalu (zm. 2018 )
Cindy Nelson , amerykańska narciarka alpejska
Patricia Scotland , brytyjska prawnik, polityk
Ibrahim Isaac Sidrak , egipski duchowny koptyjski, patriarcha Aleksandrii
Fabian Stang , norweski adwokat, polityk
Thomas Vogtherr , niemiecki historyk
Juliusz Krzysztof Warunek , polski aktor
Ned Yost , amerykański baseballista
1956 :
1957 :
Rudolf Bommer , niemiecki piłkarz, trener
Martin Donovan , amerykański aktor
Mary Jo Eustace , kanadyjska aktorka
Javier Lambán , hiszpański polityk, prezydent Aragonii
Cesare Prandelli , włoski piłkarz, trener
Márta Sebestyén , węgierska wokalistka folkowa, kompozytorka, aktorka
1958 :
1959 :
1960 :
1961 :
Frédéric Antonetti , francuski piłkarz, trener
Danuta Bartoszek , polska lekkoatletka, biegaczka średniodystansowa
Francesca Comencini , włoska reżyserka i scenarzystka filmowa
Leszek Górski , polski pływak, trener
Marek Grzelaczyk , polski samorządowiec, polityk, prezydent Zamościa , wojewoda zamojski
Zbigniew Krzywański , polski gitarzysta, kompozytor, członek zespołów Republika i Opera
Alessandra Sabattini , włoska czcigodna Służebnica Boża (zm. 1984 )
Luciano Vecchi , włoski samorządowiec, polityk, eurodeputowany
1962 :
Dragutin Čelić , chorwacki piłkarz
Valérie Kaprisky , francuska aktorka
Bernd Lucke , niemiecki ekonomista, wykładowca akademicki, polityk, eurodeputowany
Michael Massimino , amerykański inżynier, astronauta
Ulrik Schmidt , duński curler
Raimonds Vilde , łotewski siatkarz
1963 :
1964 :
1965 :
Rubens Caribé , brazylijski aktor (zm. 2022 )
Kevin Dillon , amerykański aktor
Augustine Eguavoen , nigeryjski piłkarz, trener
Bernard Maseli , polski wibrafonista, członek zespołu Walk Away
Maria de Medeiros , portugalska aktorka, reżyserka filmowa, piosenkarka
Kyra Sedgwick , amerykańska aktorka, producentka filmowa
James Tomkins , australijski wioślarz
1966 :
1967 :
1968 :
1969 :
1970 :
1971 :
1972 :
1973 :
1974 :
1975 :
Eliza Kruszczyńska , polska śpiewaczka operowa (sopran)
Dorota Łoboda , polska działaczka społeczna i samorządowa, polityk, poseł na Sejm RP
Emilian Madey , polski kompozytor, pianista, dyrygent, pedagog
Tracie Thoms , amerykańska aktorka
Marco Coti Zelati , włoski basista, klawiszowiec, kompozytor, członek zespołu Lacuna Coil
1976 :
1977 :
1978 :
1979 :
1980 :
1981 :
1982 :
1983 :
1984 :
1985 :
1986 :
1987 :
1988 :
1989 :
1990 :
1991 :
1992 :
1993 :
1994 :
1995 :
1996 :
1997 :
1998 – Lawrence Chaziya , malawijski piłkarz
1999 – Paulius Golubickas , litewski piłkarz
2000 :
2001 :
2002 :
2003 – Kacper Trelowski , polski piłkarz, bramkarz
2004 – Nguyễn Đình Bắc , wietnamski piłkarz
2005 – Carla Lazzari , francuska piosenkarka
Zmarli
14 – Oktawian August , cesarz rzymski (ur. 63 p.n.e. )
440 – Sykstus III , papież , święty (ur. ?)
1170 – Mścisław Izjasławicz , książę perejasławski i włodzimierski , wielki książę kijowski (ur. 1132 –35 )
1186 – Godfryd II Plantagenet , książę Bretanii (ur. 1158 )
1245 – Rajmund Berengar IV , hrabia Prowansji (ur. 1195 )
1282 – Hartmann von Heldrungen , wielki mistrz zakonu krzyżackiego (ur. ?)
1284 – Alfons Plantagenet , książę Anglii (ur. 1273 )
1297 – Ludwik z Tuluzy , francuski franciszkanin, biskup, święty (ur. 1274 )
1311 – Jordan z Pizy , włoski dominikanin, błogosławiony (ur. ok. 1260 )
1392 – Wilhelm , hrabia Celje (ur. ?)
1493 – Fryderyk III Habsburg , cesarz rzymsko-niemiecki (ur. 1415 )
1506 – Aleksander Jagiellończyk , król Polski (ur. 1461 )
1532 – Caritas Pirckheimer , niemiecka klaryska, humanistka (ur. 1467 )
1545 – Pietro Martire Sangervasi , włoski dominikanin, teolog, inkwizytor (ur. ?)
1569 – Piotr Młody , hospodar Wołoszczyzny (ur. ?)
1580 – Andrea Palladio , włoski architekt, teoretyk literatury (ur. 1508 )
1583 – Belchior Carneiro Leitão , portugalski duchowny katolicki, jezuita, pierwszy biskup Makau , administrator apostolski Chin i Japonii , tytularny patriarcha Etiopii (ur. 1519 )
1608 – Jan Gniazdowski , polski duchowny katolicki, cysters, sufragan gnieźnieński (ur. ?)
1622 :
1625 – Fryderyk Wilhelm , książę cieszyński (ur. 1601 )
1632 – Valentin de Boulogne , francuski malarz (ur. 1591 )
1642 – Hugon Green , angielski duchowny katolicki, męczennik, błogosławiony (ur. ok. 1584 )
1646 – Francesco Furini , włoski malarz (ur. 1603 )
1650 – Abraham de Verwer , holenderski malarz (ur. ok. 1585 )
1657 – Frans Snyders , flamandzki malarz (ur. 1579 )
1662 – Blaise Pascal , francuski filozof, matematyk, fizyk (ur. 1623 )
1680 – Jan Eudes , francuski duchowny katolicki, święty (ur. 1601 )
1691 – Mustafa Köprülü , osmański wielki wezyr (ur. 1637 )
1692 – (lub 16 sierpnia ) Daniel Frydrychowicz Puzyna , polski szlachcic, polityk (ur. ?)
1695 – Christopher Merret , angielski biolog, lekarz (ur. 1614 )
1699 – José Sáenz de Aguirre , hiszpański kardynał (ur. 1630 )
1704 – Jane Leade , angielska mistyczka (ur. 1623 )
1753 – Balthasar Neumann , niemiecki architekt (ur. 1687 )
1765 :
1767 – Karl Georg Friedrich von Flemming , saski dyplomata, polityk (ur. 1705 )
1769 – Matthew Brettingham , brytyjski architekt (ur. 1699 )
1777 – Johann Christian Polycarp Erxleben , niemiecki przyrodnik (ur. 1744 )
1782 – Francesco De Mura , włoski malarz (ur. 1696 )
1783 – Franz Xaver Messerschmidt , niemiecko-austriacki rzeźbiarz (ur. 1736 )
1795 – Friedrich Hartmann Graf , niemiecki kompozytor, flecista (ur. 1727 )
1804 – Barthélemy Louis Joseph Schérer , francuski generał (ur. 1747 )
1808 – Fredric Henric Chapman , szwedzki admirał, budowniczy okrętów (ur. 1721 )
1814 – Gustaf Mauritz Armfelt , szwedzko-fiński polityk, wojskowy, dyplomata (ur. 1757 )
1815 – Charles de La Bédoyère , francuski hrabia, generał (ur. 1786 )
1821 – Marie-Denise Villers , francuska malarka portrecistka (ur. 1774 )
1822 – Jean-Baptiste Joseph Delambre , francuski matematyk (ur. 1749 )
1831 – Ladislaus Skultéty , węgierski sierżant (ur. 1738 )
1856 – Charles Gerhardt , francuski chemik (ur. 1816 )
1861 – Vincenzo Santucci , włoski kardynał (ur. 1796 )
1864 – Maria Amparo Muñoz , hiszpańska arystokratka (ur. 1834 )
1875 – Hermann Wilhelm Ebel , niemiecki filolog, językoznawca, wykładowca akademicki (ur. 1820 )
1876 :
1879 – Piotr Stanisław Moszyński , polski działacz patriotyczny, kolekcjoner, filantrop (ur. 1800 )
1887 :
1888 – Erik Edlund , szwedzki fizyk, meteorolog (ur. 1819 )
1891 – Theodor Aman , rumuński malarz pochodzenia ormiańskiego (ur. 1831 )
1895 – John Wesley Hardin , amerykański przestępca, rewolwerowiec (ur. 1853 )
1898 – Bolesław Kotula , polski zoolog, botanik (ur. 1849 )
1900 :
1904 – Augusto Bonetti , włoski duchowny katolicki, arcybiskup, dyplomata papieski (ur. 1831 )
1905 :
1906 – Ezechiel Moreno , hiszpański augustianin, misjonarz, biskup, święty (ur. 1848 )
1909 – Ludwik Gumplowicz , polski socjolog, prawnik, wykładowca akademicki pochodzenia żydowskiego (ur. 1838 )
1910 – Nestor (Fomin) , rosyjski biskup prawosławny (ur. 1849 )
1914 :
1915 :
1917 – Stanisław Dębski , polski drukarz, wydawca (ur. 1851 )
1920 :
Konrad Bąkowski , polski podporucznik kawalerii (ur. 1899 )
Adam Leśniewski , podporucznik artylerii Wojska Polskiego (ur. 1896 )
Melania Parczewska , polska pisarka, publicystka, tłumaczka, działaczka społeczna i narodowa (ur. 1850 )
Henryk Pilch , polski starszy sierżant (ur. 1889 )
Ludwik Sylwestrowicz , polski starszy ułan (ur. 1896 )
Emil Werner , polski major piechoty (ur. ?)
Tadeusz Wrześniewski , polski podporucznik (ur. 1900 )
1922 – Felipe Pedrell , kataloński kompozytor, publicysta, krytyk muzyczny (ur. 1841 )
1923 – Vilfredo Pareto , włoski ekonomista, socjolog, wykładowca akademicki (ur. 1848 )
1924 – Ferdinand Cheval , francuski listonosz, architekt, budowniczy (ur. 1836 )
1925 – Wilhelm Streitberg , niemiecki językoznawca, indoeuropeista, wykładowca akademicki (ur. 1856 )
1927 :
1928 :
1929 :
1930 :
1932 :
1933 – Józef Olekszak , polski sierżant (ur. 1900 )
1934 :
1936 :
María Calaf Miracle de Nuestra Senora de la Providencia , hiszpańska zakonnica, męczennica, błogosławiona (ur. 1871 )
Teresa od Matki Boskiego Pasterza Chambó y Palés , hiszpańska zakonnica, męczennica, błogosławiona (ur. 1889 )
Federico García Lorca , hiszpański poeta, dramaturg, malarz, pianista, kompozytor (ur. 1898 )
Agata od NMP Patronki Cnót Hernández Amorós , hiszpańska zakonnica, męczennica, błogosławiona (ur. 1893 )
Franciszek Ibáñez Ibáñez , hiszpański duchowny katolicki, męczennik, błogosławiony (ur. 1876 )
Tomasz Sitjar Fortiá , hiszpański jezuita, męczennik, błogosławiony (ur. 1866 )
Róża od Matki Bożej Dobrej Rady Pedret Rull , hiszpańska zakonnica, męczennica, błogosławiona (ur. 1864 )
Elwira od Narodzenia NMP Torrentallé Paraire , hiszpańska zakonnica, męczennica, błogosławiona (ur. 1883 )
1937 :
Iwan Katajew , rosyjski pisarz (ur. 1902 )
Joseph Patrick Lydon , amerykański bokser, piłkarz (ur. 1878 )
Michał Płyszewski , białoruski duchowny prawosławny, święty nowomęczennik (ur. 1862 )
Jan (Szyrokow) , rosyjski biskup prawosławny (ur. 1893 )
Sahak Ter-Gabrieljan , ormiański rewolucjonista, polityk komunistyczny (ur. 1886 )
Jan Woroniec , białoruski duchowny prawosławny, święty nowomęczennik (ur. 1864 )
1938 :
1940 :
1941 – Jerzy Jagiełło , polski major (ur. 1895 )
1942 :
1944 – Polegli w powstaniu warszawskim :
Tadeusz Semadeni , polski prawnik, sędzia, pływak, żołnierz AK (ur. 1902 )
Mieczysław Sokołowski , polski podpułkownik, żołnierz AK (ur. 1898 )
Michał Strankowski , polski zoolog, pedagog (ur. 1902 )
Roman Trechciński , polski inżynier, wykładowca akademicki (ur. 1882 )
1944:
Günther von Kluge , niemiecki feldmarszałek (ur. 1882 )
Władysław Ważny , polski kapitan, uczestnik francuskiego ruchu oporu, agent wywiadów polskiego i brytyjskiego (ur. 1908 )
Wojciech Wiącek , polski rolnik, publicysta, polityk, senator RP (ur. 1869 )
Henry Wood , brytyjski kompozytor, dyrygent (ur. 1869 )
Juan Zanelli , chilijski kierowca wyścigowy, członek francuskiego ruchu oporu (ur. 1906 )
1945 – Jay Albert Nock , amerykański krytyk społeczny, publicysta, teoretyk libertarianizmu (ur. 1870 )
1946 – Ludwik Bujacz , polski duchowny katolicki (ur. 1910 )
1947 – Wiktor Masicz , radziecki pilot wojskowy, as myśliwski (ur. 1917 )
1948 – Frederick Philip Grove , kanadyjski pisarz, tłumacz pochodzenia niemieckiego (ur. 1879 )
1951 – Władysław Wróblewski , polski prawnik, dyplomata polityk, premier Rady Regencyjnej (ur. 1875 )
1953 – Sylwester Pajzderski , polski architekt (ur. 1876 )
1954 :
1955 – Björn Bothén , szwedzki żeglarz sportowy (ur. 1893 )
1956 :
1957 :
1959 :
1960 – Lewis Bernstein Namier , brytyjski historyk, wykładowca akademicki, działacz syjonistyczny pochodzenia żydowskiego (ur. 1888 )
1961 – Eduard Kadlec , czechosłowacki generał dywizji (ur. 1880 )
1962 – Jean Lucienbonnet , francuski kierowca wyścigowy (ur. 1923 )
1964 – Ardengo Soffici , włoski prozaik, poeta, malarz (ur. 1879 )
1965 – Félix Lasserre , francuski rugbysta (ur. 1895 )
1966 – Fritz Bleyl , niemiecki architekt, malarz (ur. 1880 )
1967 :
1968 :
1969 – Kristian Hovde , norweski biegacz narciarski (ur. 1903 )
1970 :
1971 :
1972 – Anna Morawska , polska publicystka katolicka, tłumaczka (ur. 1922 )
1973 – Heikki Hirvonen , fiński biathlonista (ur. 1895 )
1974 :
1975 :
1977 :
1978 :
1979 :
1980 – Otto Frank , niemiecki Żyd, ojciec Anne i Margot (ur. 1889 )
1981 – Raoul Lesueur , francuski kolarz torowy i szosowy (ur. 1912 )
1982 :
1983 – Zofia Mrozowska , polska aktorka (ur. 1922 )
1986 – Hermione Baddeley , brytyjska aktorka (ur. 1906 )
1987 – Romana Granas , polska działaczka komunistyczna (ur. 1906 )
1988 – Don Haggerty , amerykański aktor (ur. 1914 )
1989 – Leon Dreher , polski inżynier mechanik technolog, wykładowca akademicki (ur. 1900 )
1990 – Olavi Alakulppi , fiński wojskowy, biegacz narciarski (ur. 1915 )
1991 :
1992 :
1993 :
1994 :
1995 :
1997 :
1998 – Wasilij Archipow , radziecki wiceadmirał (ur. 1926 )
2000 :
2001 :
2002 :
2003 :
2004 – Günter Rexrodt , niemiecki polityk (ur. 1941 )
2005 :
2007 :
2008 :
2010 – Anna Przecławska , polska pedagog (ur. 1929 )
2011 :
2012 :
2013 :
Zbigniew Czeski , polski aktor, reżyser teatralny (ur. 1935 )
Abdurrahim Hatef , afgański polityk, tymczasowy prezydent Afganistanu (ur. 1925 )
Mirko Kovač , chorwacki pisarz (ur. 1938 )
Wacław Kuźmicki , polski lekkoatleta, wieloboista (ur. 1921 )
Stephenie McMillan , brytyjska scenografka (ur. 1942 )
Grace Wales Shugar , polska psycholingwistka pochodzenia kanadyjskiego (ur. 1918 )
Cedar Walton , amerykański pianista jazzowy, kompozytor (ur. 1934 )
Lee Thompson Young , amerykański aktor (ur. 1984 )
2014 :
2015 – Fernand Grosjean , szwajcarski narciarz alpejski (ur. 1924 )
2016 :
2017 :
2018 – Miguel Irizar Campos , hiszpański duchowny katolicki, pasjonista, biskup Callao (ur. 1934 )
2019 :
2020 :
Marian Dobija , polski lekkoatleta, długodystansowiec (ur. 1935 )
Jacek Korcelli , polski scenarzysta i operator filmowy (ur. 1934 )
Lutwian Mołłowa , bułgarska lekkoatletka, oszczepniczka (ur. 1947 )
Atzo Nicolaï , holenderski polityk, minister ds. reformy administracji rządowej (ur. 1960 )
Borys Paton , ukraiński inżynier elektryk, wykładowca akademicki (ur. 1918 )
Ágnes Simon , węgierska tenisistka stołowa (ur. 1935 )
Władysław Sosna , polski krajoznawca, działacz turystyczny i społeczny (ur. 1933 )
2021 :
Ian Carey , amerykański didżej, producent muzyczny (ur. 1975 )
Sonny Chiba , japoński aktor (ur. 1939 )
Bill Freehan , amerykański baseballista (ur. 1941 )
Anna Jarnuszkiewicz , polska malarka, rysowniczka, rzeźbiarka, scenografka (ur. 1935 )
Henryk Olszewski , polski prawnik, historyk prawa, wykładowca akademicki (ur. 1932 )
Jerzy Porębski , polski pieśniarz, wykonawca szant, publicysta, rybak, żeglarz (ur. 1939 )
Bill Sidwell , australijski tenisista (ur. 1920 )
Alina Słapczyńska , polska reportażystka, recenzentka reportaży (ur. 1922 )
2022 :
2023 :
Howard Hubbard , amerykański duchowny katolicki, biskup Albany (ur. 1938 )
Józef Kański , polski muzykolog, krytyk muzyczny, pianista (ur. 1928 )
Carlo Mazzone , włoski piłkarz, trener (ur. 1937 )
Jean-Claude Nallet , francuski lekkoatleta, sprinter i płotkarz (ur. 1947 )
Václav Patejdl , słowacki wokalista, kompozytor, członek zespołu Elán (ur. 1954 )
John Warnock , amerykański informatyk, przedsiębiorca, współzałożyciel firmy Adobe Systems (ur. 1940 )
2024 :
Maria Branyas Morera , hiszpańska superstulatka , najstarsza osoba na świecie (ur. 1907 )
Mike Lynch , brytyjski przedsiębiorca (ur. 1965 )
Günter Topmann , niemiecki policjant, samorządowiec, burmistrz Alteny , polityk, eurodeputowany (ur. 1934 )
Wojciech Ziętara , polski ekonomista, profesor nauk ekonomicznych (ur. 1940 )
Przypisy
Bibliografia
Tim Weiner: Szaleństwo i chwała. Wojna polityczna pomiędzy Stanami Zjednoczonymi a Rosją 1945-2020 . Poznań: 2022. ISBN 978-83-8188-328-3 .