Alstom Citadis – rodzina niskopodłogowych tramwajów produkowanych przez Alstom głównie w jego zakładach we Francji , ale również w Niemczech i polskim zakładzie Alstom Konstal z Chorzowa .
Projekt
Tramwaje z rodziny Citadis początkowo zostały zaprojektowane jako pojazdy częściowo niskopodłogowe , a następnie całkowicie niskopodłogowe.
Produkowane wersje
RegioCitadis – jedyna międzymiastowa wersja Citadisa
Citadis 200 (ST14) w Darmstadt
W 1997 francuskie miasto Montpellier złożyło pierwsze zamówienie na Citadisy[1] , które dostarczono we wrześniu 1999[2] . Pojazdy oznaczone jako Citadis 301 (inne języki) i Citadis 401 miały długość odpowiednio 30 i 40 m oraz 70% niskiej podłogi. Tramwaje z tej samej generacji zamówił również Orlean i Dublin [1] .
Druga generacja objęła tramwaje Citadis 202 (inne języki) , Citadis 302 (inne języki) i Citadis 402 (inne języki) . Mają one od 2 do 7 członów oraz są całkowicie niskopodłogowe. Powstała również odmiana Citadis 403 wyposażona w koła o mniejszej średnicy kół w wózku znajdującym się pod kabiną motorniczego dostarczona do Strasburga , natomiast Bordeaux otrzymało serie 302 i 402 przystosowane do poboru energii elektrycznej zarówno z sieci trakcyjnej , jak i trzeciej szyny umieszczonej pomiędzy szynami jezdnymi[1] . Wagony z tej generacji pojazdów Citadis można również spotkać m.in. w Nicei , Jerozolimie , Teneryfie , Tunisie , Madrycie , Tuluzie , Dubaju i Algierze [2] .
Dla polskich przewoźników przygotowana została wersja Citadis 100 [1] . Alstom Konstal w latach 1999–2000 wykonał 4 tramwaje typu NGd99 dla Gdańska [3] , a w latach 2000–2001 zbudował 17 wozów typu 116Nd dla Tramwajów Śląskich [4] .
Dla miast niemieckich opracowano wersję Citadis 200 z 70-procentowym udziałem niskiej podłogi. Tramwaje wyprodukowano w zakładach Alstom Transport Deutschland w Salzgitter . Łącznie dostarczono 145 tramwajów do Magdeburga , Gery , Darmstadt i Brunszwiku [5] [6] [7] [8] . Na przełomie XX i XXI w. tramwaje z Magdeburga testowano w Poznaniu , Warszawie , Szczecinie i Wrocławiu [9] [10] .
Specjalnie z myślą o rynku środkowo - i wschodnioeuropejskim opracowano niskopodłogową wersję Citadis X-04 wyposażoną w stalowe nadwozie[1] . Pojazdy tego typu zostały wyprodukowane w chorzowskim Konstalu i eksploatowane są w Stambule [11] .
Tramwaje RegioCitadis (inne języki) to pojazdy przeznaczone do eksploatacji zarówno w obrębie miasta, jak i poza jego granicami. Są budowane w zakładzie Alstom Transport Deutschland w niemieckim Salzgitter i wyposażane w stalowe nadwozia. Jedno z zamówień na te tramwaje pochodziło z Kassel , gdzie dostarczono Citadisy przystosowane do zasilania napięciem tramwajowym 600 V DC oraz 15 kV AC 16,7 Hz z sieci kolejowej DB Netz [1] .
Seria Citadis Dualis (inne języki) , zbliżona do RegioCitadis, również może być zasilana różnymi napięciami. W zakładzie Alstom De Dietrich Ferroviaire w Reichshoffen wyprodukowano dla Valenciennes wersję dwusystemową na napięcia 750 V DC i 25 kV AC, natomiast Lyon otrzymał tramwaje na napięcia 750 V DC i 1,5 kV DC[1] .
W lutym 2013 dla przewoźników z USA i Kanady zaprojektowano odmianę Spirit bazującą na wersji Citadis Dualis. Tramwaje te są całkowicie niskopodłogowe oraz mogą rozwinąć prędkość 100 km/h. Pojazdy trafiły m.in. do Ottawy [1] .
Do połowy 2015 dostarczono łącznie ponad 1500 Citadisów do ponad 40 miast w kilkunastu państwach Europy , Afryki , Ameryki Południowej i Australii [1] .
Przypisy
↑ a b c d e f g h i j Marek Graff. Nowy tabor tramwajowy w Polsce . „Technika Transportu Szynowego”. 7-8/2015, s. 46-64. Łódź: Emi-Press. ISSN 1232-3829 . (pol. ) .
↑ a b Tramwaje Alstom Citadis – ponad 1000 zamówionych pojazdów . „Technika Transportu Szynowego”. 12/2007, s. 48-50. Łódź: Emi-Press. ISSN 1232-3829 . (pol. ) .
↑ NGd99. W: Arkadiusz Lubka, Marcin Stiasny: Atlas tramwajów . Wyd. 1. Poznań: Kolpress, 2011, s. 110. ISBN 978-83-920784-6-3 . (pol. ) .
↑ 116Nd. W: Arkadiusz Lubka, Marcin Stiasny: Atlas tramwajów . Wyd. 1. Poznań: Kolpress, 2011, s. 104. ISBN 978-83-920784-6-3 . (pol. ) .
↑ Beiwagen-B6A2 , mvbnet.de, Magdeburg [dostęp 2024-03-03] (niem. ) .
↑ ALSTOM LHB - NGT8G [online], www.strassenbahn-online.de [dostęp 2024-03-03] .
↑ LHB NGT8D (ST13 / ST14) [online], www.strassenbahn-online.de [dostęp 2024-03-02] .
↑ ALSTOM LHB - NGT8D [online], www.strassenbahn-online.de [dostęp 2024-03-03] .
↑ Tramwaje Warszawskie – wagony testowane – NGT8D (Magdeburg) [online], tramwar.pl [dostęp 2024-03-02] .
↑ www.swiatowy.org – Historia komunikacji miejskiej w Szczecinie [online], swiatowy.org [dostęp 2024-03-02] .
↑ Marek Gawroński: Alstom in Poland . alstom.com, 2015. [dostęp 2015-12-11]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-08-10)]. (ang. ) .
Tramwaje Generacja N
Generacja 13N/102N
Generacja 105N
Niskopodłogowe
Citadis
Wagony metra Lokomotywy kopalniane elektryczne przewodowe
elektryczne akumulatorowe
przewodowo-akumulatorowe
spalinowe
pneumatyczne
Wagony towarowe samowyładowcze
dziobowe
platformy
cysterny
kryte
1 – prototyp, 2 – produkcja seryjna