Artikulu hau toki jakin bat markatzeko objektuari buruzkoa da; beste esanahietarako, ikus «Baliza (argipena)».
Baliza toki edo puntu geografiko jakin bat edo arrisku potentzialeko lekua markatu eta nabarmentzeko objektu bat da. Aktiboa izan daiteke, seinale bat emititzen duenean (argia edo akustikoa); horrela ez bada, baliza pasiboa dela esaten da. Itsasargiak, adibidez, baliza aktiboak dira. Nabigazioan, balizak nabigazioa erraztu eta segurtasuna itsasoan hobetzen duten tresnak dira.
Balizak eremu askotan erabiltzen dira, topografian, trenbidean, automobilismoan … eta nabigazioan, baina alor horretan balizak “buia” hitzarekin ezagutzen dira.
Etxe orratzek, telebistako edo irratiko antenek eta energia elektrikoko transmisio dorreek ere balizak eraman ditzakete urrutian ikusi ahal izateko. Era honetan, hegazkinetako edo helikopteroko pilotuek, balizak ikusiz gero, istripuak saihets ditzake.
Baliza motak
Bi motatako baliza daude: aktiboa, seinale bat igortzen duena, eta pasiboa, seinalerik igortzen ez duena.
Baliza aktiboen barruan mota desberdinak daude igortzen duten seinale arabera: irrati seinalea (GPS), argi-seinalea (itsasargiak) eta ultrasoinuaren seinalea (sonar).
Nabigazioren alorrean, balizak erabiltzen dira tokiak markatzeko eta ontziei orientatzeko. Balizak horiek lurrean edo itsasoan jar daitezke, eta sakonera, harkaitzak edo nabigaziorako arrisku puntuak adierazteko erabiltzen dira. Balizaren forma, kolorea, zenbakikuntza, dimentsioa, eta argi-seinaleen ezaugarriak “Reglamento de Balizamiento maritimo (AISM)” arautegiak zehazten ditu.
Itsas nabigazioko balizen sailkapena
“Reglamento de Balizamiento maritimo (AISM)” arautegiaren arabera balizak sailkatzen dira horrela:
Alboko markak: Nabigazio-kanaleen aldeak seinalatzen dituzte. Sarreraren maniobretan kolore gorriko eta argi gorriko balizak ababorretik utzi behar dira. Kolore eta argi berdekoak istriborretik.
Marka kardinalak: Nabigatzean pasatzeko segurtasun gehiago duen tokia seinalatzen du. Beltz koloreko lerro horizontalez margotuta daude eta argi zuri distiratsua daukate.
Bakartutako arrisku markak: Area txikiko arrisku zonaren gainean jartzen dira eta ingurutik nabiga daiteke. Gorri eta beltz koloreko lerro horizontalez margotuta daude eta bi distira egiten duen zuri koloreko argia dute.
Ur nabigagarriko markak: Nabigatzeko lekurik seguruenak markatzen dituzte. Zuri eta gorriz lerro bertikalez margotuta daude eta isofase edo ezkutatzeko argia daramate.
Markak bereziak: Toki bereziak seinalatzen dituzte. Kolore desberdinetakoak dira.
