Ekainaren 25
Ekainaren 25a gregoriotar egutegiaren urteko ehun eta hirurogeita hamaseigarren eguna da, 177garrena bisurteetan. 189 egun falta dira urtea amaitzeko.
|
|
Gertaerak
|
|
Egutegia
|
|
Aurreko eta hurrengo urteetan
|
Izendegia
|
Seaska egutegia:
Batista/Batiste, Lohitzune/Lohizune eta Lohitz.
|
|
Daturen bat falta bada, urtearen lotura jarraitu han sartzeko.
Gertaerak
Euskal Herria
Mundua
Arte eta kultura
Euskal Herria
Mundua
Zientzia eta teknologia
Euskal Herria
Mundua
Kirolak
Euskal Herria
Mundua
Jaiotzak
Euskal Herria
- 1715 – Juan Manuel Urbina, arabar militarra (h. 1774).
- 1862 – Joakin Arrospide, gipuzkoar apaiza, apezpikua Uruguain (h. 1928).
- 1888 – Ricardo Vinós, arabar matematikaria (h. 1957).
- 1910 – Francisco Ynduráin Hernández, nafar hizkuntzalari eta literatura-kritikaria (h. 1994).
- 1912 - Luisa Lasheras Royo, nafar etxekoandrea, Gerra Zibilean fusilatua (h. 1936).
- 1942 – Luis Pedro Santamarina, euskal txirrindularia (h. 2017).
- 1943 – Paloma Miranda de Lage, donostiar historiagilea eta ikerlaria (h. 1999).
- 1946 – Blanca García Manzanares, nafar politikaria.
- 1948 – Antonio Catalán, nafar enpresaburua.
- 1951 – Maite Paisal Ugia, gipuzkoar herri ekintzailea, sustatzailea eta kirolaria.
- 1952 – Carlos Pera, bizkaitar mediku eta politikaria (h. 2019).
- 1954 –
- 1955 – Gonzalo Fernández Berridi, euskal zinema argazkilaria.
- 1960 – Juan Carlos Elizalde, nafar apaiza, Gasteizko gotzaina.
- 1964 – Maite Arruabarrena, gipuzkoar opera-kantari mezzosopranoa.
- 1965 –
- 1968 – Maria Eugenia Iparragirre, gipuzkoar maistra eta politikaria.
- 1972 – Jon Maia, bertsolaria, euskal abeslaria, euskal idazlea, itzultzailea eta dokumentalgilea.
- 1975 – Begoña Enbeita, Muxikako alkatea.
- 1976 – Axelle Guiguet, lapurtar atleta ohia, proba konbinatuetan espezialista.
- 1984 – Garazi López de Armentia, arabar dantzaria eta koreografoa.
- 1994 – Ainhoa Alvarez, bizkaitar futbolaria.
- 1996 – Mikel Azkona, bizkaitar auto-pilotua.
- 1997 – Beñat Garro, gipuzkoar futbolaria.
- 1999 –
Mundua
- 1560 – Juan Sánchez Cotán, espainiar margolaria (h. 1627).
- 1728 – Shah Alam II.a, Indiako mogol enperadorea (h. 1806).
- 1811 – John William Casilear, estatubatuar margolaria (h. 1893).
- 1813 – Pierre Michaux, frantziar errementari eta karrozen eraikitzailea, pedaldun bizikletaren garatzaile nagusietako bat (h. 1883).
- 1848 – Lazarine de Manosque, okzitaniar poeta (h. 1899).
- 1852 – Antoni Gaudi, kataluniar arkitektoa (h. 1926).
- 1860 – Gustave Charpentier, frantziar musikagilea (h. 1956).
- 1864 – Walther Hermann Nernst, alemaniar fisikari eta kimikaria, 1920ko Kimikako Nobel Saria (h. 1941).
- 1866 – Eloisa Diaz, Txileko Unibertsitatean medikuntza ikasi zuen lehen emakumea eta Hego Amerikako lehen emakume medikua (h. 1950).
- 1870 – Robert Erskine Childers, irlandar errepublikarra (h. 1922).
- 1887 – Frigyes Karinthy, hungariar idazle, kazetari eta itzultzailea (h. 1938).
- 1891 – Erich Schönhardt, alemaniar matematikaria, Schönhardten poliedroaren aurkitzailea (h. 1979).
- 1892 – Carme Montoriol i Puig, kataluniar itzultzaile, narratzaile, poeta, dramagile eta piano-jotzailea (h. 1966).
- 1894 – Hermann Oberth, alemaniar fisikari eta ingeniaria, astronautikaren aitzindarietako bat (h. 1989).
- 1900 – Louis Mountbatten, britainiar amirala (h. 1979).
- 1903 –
- 1907 – Johannes Hans Daniel Jensen, alemaniar fisikaria, 1963ko Fisikako Nobel Saria (h. 1973).
- 1908 – Willard Van Orman Quine, estatubatuar filosofoa (h. 2000).
- 1909 – Eva Nil, egiptoar-brasildar aktorea (h. 1990).
- 1911 – William Howard Stein, estatubatuar biokimikaria, 1972ko Kimikako Nobel Saria (h. 1980).
- 1917 – Joaquina Dorado Pita, galiziar ekintzaile anarkosindikalista, errepublikanoa eta antifrankista (h. 2017).
- 1923 – Sam Francis, estatubatuar margolari eta grabatzailea (h. 1994).
- 1924 –
- Sidney Lumet, estatubatuar zinema zuzendaria (h. 2011).
- Luis Suárez Fernández, espainiar historialaria, Behe Erdi Aroko eta Errege-erregina Katolikoen garaiko historiako aditu handienetakoa.
- 1925 – Robert Venturi, estatubatuar arkitekto post-modernista (h. 2018).
- 1926 – Ingeborg Bachmann, austriar poeta eta idazlea (h. 1973).
- 1928 –
- 1929 – Jean-Joseph Sanfourche, frantziar margolari, poeta, diseinatzaile eta eskultorea (h. 2010).
- 1931 – Jack Beal, estatubatuar margolaria (h. 2013).
- 1933 –
- 1936 – B. J. Habibie, Indonesiako presidentea (h. 2019).
- 1937 –
- 1940 –
- 1941 – Denys Arcand, quebectar zinema zuzendari, gidoigile, ekoizle eta aktorea.
- 1942 – Michel Tremblay, kanadar idazlea, eleberrigilea eta antzerkigilea, Quebeceko idazle garrantzitsuenetako bat.
- 1943 – Carly Simon, estatubatuar kantautorea.
- 1944 – Robert Charlebois, quebecar antzezle eta musikagilea.
- 1946 – Ian McDonald, ingeles musikaria, King Crimson eta Foreigner taldeen sortzailea (h. 2022).
- 1947 – John Powell, estatubatuar disko-jaurtitzailea (h. 2022).
- 1949 –
- 1952 - Purificación García, galiziar moda diseinatzailea.
- 1956 –
- 1958 – Pascal Gaigne, frantziar musikagilea, zinemako soinu bandetan espezializatua.
- 1959 – Bobbie Vaile, australiar astrofisikaria (h. 1996).
- 1961 – Ricky Gervais, ingeles umorista, aktore eta gidoigilea.
- 1963 –
- 1964 – Emma Suárez, espainiar aktorea.
- 1965 – Jean Castex, Frantziako lehen ministroa.
- 1966 –
- 1967 - Almudena Arteaga, espainiar idazlea, eleberri historikoan nabarmendua.
- 1968 – Pierre-François Martin-Laval, Pef, frantziar umorista, aktore eta zinema zuzendaria.
- 1969 –
- 1970 – Mónica Nepote, mexikar idazlea, editorea eta kudeatzailea.
- 1971 – Ana Merino, espainiar eleberrigile, poeta, antzerkigile eta komikigilea.
- 1972 – Mike Kroeger, kanadar baxu jotzailea, Nickelback taldeko kidea.
- 1974 – Andrei Sukhovetski, sobietar-errusiar maior jenerala (h. 2022).
- 1975 –
- 1980 –
- Inma Cuesta, espainiar zinema eta antzerkiko aktorea.
- Diana Morant, valentziar telekomunikazio-ingeniaria eta politikaria.
- 1981 – Simon Ammann, suitzar eski-jauzilaria.
- 1983 – Salomé Lelouch, frantziar antzerkigile, antzezle, eszenografo eta antzerki-ekoizlea.
- 1988 – Eliana Rubashkyn, kimikari farmazeutiko aberrigabea, nazioartean genero nortasuna aitortu zitzaion lehenengo pertsona transgeneroa.
- 1989 – Waleed Al-Husseini, palestinar idazle, saiakeragile, filosofoa.
- 1991 – Ariana DeBose, estatubatuar aktorea, dantzaria eta abeslaria.
- 1996 – Lele Pons, venezuelar-estatubatuar abeslaria, modeloa eta aurkezlea.
Heriotzak
Euskal Herria
- 1897 – Sebastian Urra Jordan, nafar apaiz eta politikari karlista, Leónen (j. 1832).
- 1932 – Braulio Iriarte, nafar enpresaburua, Coronita garagardo markaren sortzailea, Mexiko Hirian (j. 1860).
- 1937 –
- 1945 – Jan Piarre Larralde, lapurtar bertsolaria (j. 1886).
- 1979 – Enrique Gomez Alvarez, gasteiztar ETAkidea, Batallón Vasco Españolek eraila (j. 1954).
- 1992 – Juan Antonio Frade, K-Toño, bizkaitar margolari, karikaturagile eta kazetaria (j. 1914).
- 1998 – Manuel Zamarreño Villoria, Euskadiko Alderdi Popularreko gipuzkoar politikaria, ETAk eraila (j. 1955).
- 1999 – Roger Saubot, lapurtar arkitektoa, Parisen (j. 1931).
- 2004 – Imanol, euskal egile abeslaria (j. 1947).
- 2016 – Jose Javier Uranga, Oilarra, nafar kazetaria (j. 1925).
- 2018 – Martin Ezkurra, nafar botileroa (j. 1929)
- 2021 – Guillermo Gonzalez Escalada, bizkaitar marrazkilari, ilustratzaile eta komikilaria (j. 1971).
- 2023 –
- 2024 – José Antonio Urtiaga, gipuzkoar futbolaria (j. 1942).
Mundua
- 1134 – Niels Danimarkakoa, Danimarkako erregea (j. c. 1065).
- 1218 – Simon IV.a Montfortekoa, Montfort-l'Amauryko jauna eta Leicesterreko V. kondea.
- 1337 – Frederiko II.a Siziliakoa, Siziliako erregea (j. 1296).
- 1533 – Maria Tudor, Frantziako erregina ezkontidea (j. 1496).
- 1671 – Giovanni Battista Riccioli, italiar astronomo, jesulagun eta apaiz katolikoa (j. 1598).
- 1767 – Georg Philipp Telemann, alemaniar musikagilea eta organista (j. 1681).
- 1770 – François Fresneau, frantziar ingeniaria (j. 1703).
- 1804 – Georges Cadoudal, bretoi politikaria, Chouannerieko buruzagietako bat (j. 1771).
- 1822 – Ernst Hoffmann, alemaniar idazle eta musikaria (j. 1776).
- 1835 – Antoine-Jean Gros, frantziar margolaria (j. 1771).
- 1856 – Max Stirner, alemaniar filosofo anarkista (j. 1806).
- 1861 – Abdulmezid I.a, otomandar Inperioko sultana (j. 1823).
- 1864 – Gilen I.a Württembergekoa, Württembergeko erregea (j. 1781).
- 1870 – Isabel Le Brun de Pinochet, hezkuntzaren aldeztailea, Txilen neskek hezkuntzarako sarbidea izatea ekarri zuena (j. 1845).
- 1876 – George Armstrong Custer, estatubatuar jenerala (j. 1839).
- 1889 – Lucy Ware Webb Hayes, Ameriketako Estatu Batuetako lehen dama (j. 1831).
- 1894 – Marie François Sadi Carnot, Frantziako Hirugarren Errepublikako 4. presidentea (j. 1837).
- 1898 – Lindaura Anzoátegui, boliviar poeta eta idazlea, bere herrialdeko lehen dama (j. 1846).
- 1907 – John Hall, Zeelanda Berriko lehen ministroa (j. 1824).
- 1912 – Lawrence Alma-Tadema, Viktoriar Aroko herbeheretar margolari neoklasizista (j. 1836).
- 1916 – Thomas Eakins, estatubatuar errealismoko margolaria (j. 1844).
- 1921 – Javier Prado y Ugarteche, perutar historialari, filosofo, abokatu eta politikaria (j. 1871).
- 1938 –
- 1943 – Loreto Prado, espainiar aktorea (j. 1863).
- 1949 – Alejandro Lerroux, Espainiako Bigarren Errepublikan Ministroen Kontseiluko Presidentea (j. 1864).
- 1950 – Muiris Ó Súilleabháin, Blasket uharteetako bere umearo eta gaztaroko oroitzapenengatik ospetsua (j. 1904).
- 1960 –
- 1964 – Gerrit Rietveld, herbeheretar altzari-diseinatzaile eta arkitektoa (j. 1888).
- 1967 – Josep Obiols, katalan margolaria (j. 1894).
- 1971 – John Boyd Orr, eskoziar irakasle, sendagile, biologo, fisiologo, politikari, negozio-gizon eta baserritarra, 1949ko Bakearen Nobel Saria (j. 1880).
- 1983 – Alberto Ginastera, argentinar musikagilea (j. 1916).
- 1984 – Michel Foucault, frantziar filosofo estrukturalista (j. 1926).
- 1992 – James Stirling, eskoziar arkitektoa (j. 1926).
- 1995 – Ernest Thomas Sinton Walton, irlandar fisikaria, 1951ko Fisikako Nobel Saria (j. 1903).
- 1997 – Jacques-Yves Cousteau, frantziar itsasgizon, militar, esploratzaile, ekologista, dokumentalgile, zientzialari, argazkilari eta ikerlaria (j. 1910).
- 1998 – Lounès Matoub, kabiliar poeta eta egile abeslaria (j. 1956).
- 2000 – Judith Wright, australiar poeta, ekologista eta aborigenen lurralde eskubideen defendatzailea (j. 1915).
- 2006 – Kenneth Griffith, galestar aktorea (j. 1921).
- 2009 –
- 2011 – Annie Easley, estatubatuar informatikari teorikoa, matematikaria eta suziri-zientzialaria (j. 1938).
- 2014 – Ana María Matute, gaztelaniazko kataluniar idazlea (j. 1925).
- 2016 –
- 2017 – Fátima Langa, mozambiketar idazle, poeta eta kazetaria (j. 1953).
- 2018 –
- 2020 – Maria Mayans Juan, formenteratar herri kantari eta glosalaria (j. 1930).
- 2023 – John B. Goodenough, estatubatuar materia solidoaren fisikaria, 2019ko Kimikako Nobel Saria (j. 1922).
- 2024 –
Jaiak eta urteurrenak
Kanpo estekak
Ekainaren 24 | Urteko egutegi | Ekainaren 26
|
|