Bitwa pod Budsławiem – walki 17 Wielkopolskiej Dywizji Piechoty gen. Adolfa Kuczewskiego z oddziałami Armii Czerwonej toczone w ramach polskiej kontrofensywy nad Berezyną w okresie wojny polsko-bolszewickiej .
Przebieg działań
Sytuacja ogólna
14 maja 1920 ruszyła sowiecka ofensywa wojsk Frontu Zachodniego Michaiła Tuchaczewskiego [1] . 15 Armia Augusta Korka i Grupa Północna Jewgienija Siergiejewa uderzyły na pozycje oddziałów polskich 8 Dywizji Piechoty i 1 Dywizji Litewsko-Białoruskiej w ogólnym kierunku na Głębokie . Wykonująca uderzenie pomocnicze 16 Armia Nikołaja Sołłohuba [2] zaatakowała oddziały 4 Armii gen. Stanisława Szeptyckiego i podjęła próbę sforsowania Berezyny pod Murawą [a] i Żukowcem [b] oraz pod Żarnówkami [c] i Niehoniczami [d] [3] [4] .
Wobec skomplikowanej sytuacji operacyjnej, 23 maja rozpoczął się ogólny odwrót wojsk polskich w kierunku zachodnim[5] .
Naczelne Dowództwo Wojska Polskiego postanowiło rozstrzygnąć sytuację nad Berezyną w sposób zaczepny . Dowodzenie przejął naczelny wódz marsz. Józef Piłsudski .
Wojska gen. Szeptyckiego szykowały się do natarcia .
Działania grupy płk. Mieczysława Poniatowskiego
4 czerwca 1920 grupa płk. Mieczysława Poniatowskiego w składzie 70 pułku piechoty i batalion 68 pułku piechoty z dwoma bateriami artylerii 17 pułku artylerii polowej otrzymała zadanie zdobycia Budsławia .
Miasta broniły oddziały sowieckiej 11 Dywizji Strzelców . Piechota sowiecka obsadziła okopy nad bagnistą rzeką opływającą miasteczko od południa i zachodu oraz zerwała most[6] .
Trzy polskie próby sforsowania rzeczki załamały się w silnym ogniu broni maszynowej . Celnie strzelała też sowiecka artyleria, a jej obserwatorzy , ulokowani na wysokiej wieży kościelnej w Budsławiu, mieli dogodny wgląd w pole walki[7] .
Dowódca grupy płk Poniatowski zorganizował silną grupę ogniową, ściągnął do niej obie baterie artylerii i ckm-y 68 pułku piechoty i ustawił ją przed brodem na rzece. Pod osłoną ognia karabinów maszynowych i obu baterii, II batalion 70 pułku piechoty sforsował rzekę i wdarł się do Budsławia. Rozpoczęły się walki uliczne. Do walki wszedł także III/68 pułku piechoty [6] i III/70 pułku piechoty[7] .
W godzinach popołudniowych Budsław został zdobyty[6] [8] .
Uwagi
↑ Obecnie Мурава, rejon berezyński .
↑ Żukowiec, nad rzeką Berezyną, gm. Dymitrowicze , [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego , t. XIV: Worowo – Żyżyn, Warszawa 1895, s. 847 . , obecnie Жукавец, rejon berezyński .
↑ Żarnówki, wś przy ujściu rzeki Żarnówki do Berezyny, powiat ihumeński, gm. Pohost , [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego , t. I: Aa – Dereneczna, Warszawa 1880, s. 626 . , obecnie Жорнаўка, rejon berezyński .
↑ Niehnicze ob. Niehoncze, powiat ihumeński , [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego , t. VII: Netrebka – Perepiat, Warszawa 1886, s. 76 . , obecnie Нягонічы, rejon berezyński .
Przypisy
Bibliografia
Janusz Cisek , Konrad Paduszek, Tadeusz Rawski : Wojna polsko-sowiecka 1919–1921 . Warszawa: Wojskowe Centrum Edukacji Obywatelskiej, 2010.
Józef Englicht : Zarys historii wojennej 70-go pułku Piechoty Wielkopolskiej . Warszawa: Zakłady Graficzne „Polska Zjednoczona”, 1929, seria: Zarys historii wojennej pułków polskich 1918–1920 .
Janusz Odziemkowski : Leksykon wojny polsko – rosyjskiej 1919 – 1920 . Warszawa: Oficyna Wydawnicza „Rytm”, 2004. ISBN 83-7399-096-8 .
Kazimierz Plasota: Zarys historji wojennej 68-go pułku piechoty . Warszawa: Zakłady Graficzne „Polska Zjednoczona”, 1929, seria: Zarys historji wojennej pułków polskich 1918–1920 .
Wiesław Wysocki (red.) : Szlakiem oręża polskiego; vademecum miejsc walk i budowli obronnych . T. 2, „Poza granicami współczesnej Polski”. Warszawa: Wydawnictwo „Gamb”, 2005. ISBN 83-7399-050-X .