A morfoloxía do territorio de Larouco, situado entre os 500 e 700 m de altitude, aparece definida por vales e bocarribeiras coa presenza de pequenos retrincos de superficies de aplanamento. A este respecto, é necesario ter en conta que neste sector as vellas superficies de aplanamento formadas durante o Secundario e Terciario foron basculadas pola tectónicaNeoxeno–Cuaternario e degradadas pola acción dos ríos Sil, Bibei e Xares. O resultado traduciuse nunha serie de vales profundamente encaixados e de pequenas superficies aplanadas, os primeiros predominantes nas parroquias de Larouco e Portomourisco, e as segundas nas de Seadur e Freixido, sobre todo na última. Así pois, pódese dicir que sobre materiais de lousa e xistos, encartados e metamorfizados polo Herciniano, e basculados pola tectónica Neóxeno – Cuaternario, actuaron os diferentes sistemas morfoxenéticos (subtropical, semiárido, glaciar, tépedo) ao longo do Terciario e Cuaternario, orixinando o relevo actual.[1]
A tipoloxía de solo é moi pouco variada cun claro predominio de solos rexuvenecidos pola erosión.
Como contraposición a estes, temos os solos asociados á ribeira do Sil e ao val cara a Portomourisco. Os sedimentos cuaternarios depositados no fondo do val deron lugar a solos permeables e porosos, abundando o cambisol úmbrico bastante profundo. Este solo é sobre o que está asentado o núcleo urbano.
O granito aflora ao noroeste, con solo protorranker xerofítico, así como terra parda coluvial e pseudogley, sobre granito moi alterado. Ademais existen: leptosoles úmbricos, leptosoles líticos, cambisoles úmbricos, cambisoles glaicos, cambisoles úmbricos, protorranker xerofítico, lehm pardo, ránker e pseudogley.
O pH destes solos é eminentemente acedo, oscilando entre 5 e 5,5. Nos cumes montañosos orientados cara ao oeste, o pH descende máis de 1 punto.[1]
Hidrografía
Os río e arroios non son importantes pola achega de auga ao municipio, senón polas súas fontes, situadas nas terras orientais. Así, o Bibei, que bordea o municipio polo sur, ou o Xares que o fai polo leste, traen as súas augas dos macizos de Trevinca, directamente e do de Manzaneda a través do Camba, Conso etc. Os arroios que nacen en terras de Larouco, eminentemente invernais, son intermitentes e en certo xeito pódense asimilar aos leitos de auga meseteños, levan auga mentres duran as choivas e secan na primavera ou comezos de verán.[1]
Clima
As características do relevo, fundamentalmente a cerrazón dos vales, sumadas á situación do municipio na Galicia sur oriental, explican, en gran medida, a peculiaridade do seu clima, claramente diferenciado da imaxe tradicional da Galicia húmida. En efecto, trátase dunha zona con evidentes influencias mediterráneas, cuxo clima, denominado oceánico – mediterráneo, caracterízase por unhas temperaturas medias da orde dos 15 ºC, oscilación térmica acusada, meses estivais cálidos (22 ºC en xullo e agosto) e invernos fríos (5 ºC en xaneiro e febreiro, xeadas frecuentes e escasas precipitacións (700 mm ao ano). Ademais, é unha zona rica en tormentas estivais, debido especialmente ao desenvolvemento de nubes de orixe vertical, á súa vez froito do forte quecemento do chan nos meses estivais. Pola contra, no inverno son frecuentes os investimentos térmicos, que orixinan a aparición de néboas no fondo dos vales.[1]
Demografía
Censo total
455 (2018)
Menores de 15 anos
23 (5.05 %)
Entre 15 e 64 anos
202 (44.4 %)
Maiores de 65 anos
230 (50.55 %)
Evolución da poboación de Larouco Fontes: INE e IGE.
1900
1930
1950
1981
2004
2009
2011
2012
2013
2014
2015
2016
2017
2018
2019
2020
2021
2022
2023
1.618
1.813
1.576
1.102
570
584
544
(Os criterios de rexistro censual variaron entre 1900 e 2004, e os datos do INE e do IGE poden non coincidir.)
Flora
En estreita relación co clima, as formacións vexetais de Larouco ofrecen un bo exemplo de mediterranización, coa presenza de érbedos (Arbutus unedo), xaras (Cistus ladanifer) e sobreiras, que destacan á beira da uz branca (Erica arborea) e uz vermella (Erica australis), ou dos soutos de castiñeiros. No abundante monte baixo coexisten tamén o romeu, o tomiño, etc, é dicir, unha vexetación moi diferente da habitual no chan galego.[1]
Cultivos
Na zona predomina a vide, de aí a importancia da produción vitivinícola na economía familiar. Dentro das variedades comúns destacan o Xerez e a Garnacha, das variedades autóctonas predominan o Godello, o Mencía, o Merenzao, a Mozafresca ou o Rabo de ovella.[2]
Tamén é de destacar as plantación de oliveiras, aínda que foi minguando a súa cantidade co paso do tempo.
Fauna
En canto á fauna, a presenza de especies faunísticas está fortemente condicionada polo medio circundante, especialmente pola cobertura vexetal natural e a presenza humana. A fauna que se pode atopar na contorna do concello de Larouco é:
Consérvanse restos da cultura castrexa na parroquia de Seadur. O castro de Cabanelas está rodeado de murallas, cun foxo e un parapeto de grandes rochas graníticas; polo norte está defendido por un profundo precipicio cara ao río Sil, funcionando de miradoiro sobre os vales de Petín e A Rúa.
O seu nome, segundo os profesores Rodríguez Colmenero e L.Fontes, é coñecido dende tempos remotos xa que "LARAVCUS o LARAVCOS era unha divindade prerromana", divindade que ao chegar os romanos ao Noroeste xa recibía culto, tendo os mesmos atributos que Xúpiter.
Segundo a teoría destes profesores "o topónimo LARAVCO é anterior á romanización". Máis tarde, coa invasión romana seguiron as crenzas nesta deidade, localizadas preferentemente na serra de Larouco situada ao suroeste da provincia de Ourense e ao norte da comarca lusa de Barroso.[2]
Patrimonio
Patrimonio arqueolóxico
Son abundantes as testemuñas da época prerromana. Dentro do termo municipal localizáronse os seguintes asentamentos castrexos:
O Castro: atópase coroando o monte do Viso, dende o que se ten unha fermosa panorámica da calzada romana que vai dende Nemetobriga ata a aldea de Larouco.
O Castrillón: localizado nun terreo de lousa, pódese observar unha muralla e un foxo de 200m.
Castro Cabanelas: sito na aldea de Seadur. Distínguese a muralla e o foxo do castro.
Están localizados diferentes xacementos tipo "villae":
O Poulo: na actualidade atópase o núcleo urbano "o Barrio do Poulo". Próximo á calzada romana.
Seoane: barrio de Larouco asentado nun primitivo xacemento romano. Nos muros das casas hai fragmentos de pedras de muíño de man, circular e barquiforme.
O Pombal: coñecido como O Pombal da Casa Grande en Freixido. Atopáronse restos de muros de edificacións, cerámica romana e estatuas de bronce.[2]