Neferefre

Neferefre

malowany posąg wapienny Neferefre
władca starożytnego Egiptu
Okres	XXV wiek p.n.e.
Poprzednik	Szepseskare
Następca	Niuserre
Dane biograficzne
Dynastia	V dynastia
Miejsce spoczynku	piramida w Abusir
Multimedia w Wikimedia Commons

Neferefre (Raneferef) – władca starożytnego Egiptu z V dynastii.

• 2456–2445 p.n.e. (Kwiatkowski)
• 2460–2455 p.n.e. (Schneider)
• 2419–2416 p.n.e. (Tiradritti, De Luca)

Syn poprzedniego władcy Szepseskare (Beckerath, Grimal, Vercoutter) lub Neferirkare I (Verner, Kwiatkowski). Bogactwo znalezisk w jego kompleksie grobowym świadczy o dużym znaczeniu tego władcy. Kanon Turyński przypisuje mu 7 lat rządów, jednak analiza niedokończonej budowy piramidy wykazała, że musiał panować krócej – 2 lub 3 lata (Verner). U Manetona nazywany Cheres.

Pochowany w ukończonej podziemnej komorze grobowej swojej niedokończonej piramidy w Abusir. Piramida została wykończona w formie mastaby, a należące do kompleksu grobowego obiekty zostały wykonane i rozbudowane za czasów Niuserre. W kompleksie tym na szczególną uwagę zasługuje duży dziedziniec, ubojnia byków przeznaczonych na ofiarę i pierwsza znana nam sala kolumnowa (hypostylowa) w historii egipskiej architektury. Świątynia grobowa była zbudowana z cegły mułowej, a jej portyki były wsparte na drewnianych kolumnach naśladujących wiązki lotosu. Podobnie jak i inne piramidy władców z V dynastii, tak i piramida Neferefre była zbudowana z kiepskich materiałów, tak więc do naszych czasów niewiele się zachowało. Kult Neferefre utrzymywał się za czasów Dżedkare, zanikł za czasów Pepiego II i na krótko odżył w okresie Średniego Państwa. Świątynia solarna tego władcy znana jest tylko z inskrypcji, do tej pory nie zdołano ustalić jej lokalizacji.

Podczas eksploracji piramidy już w czasach nowożytnych ciała władcy nie znaleziono. Grobowiec został obrabowany już w starożytności, w Pierwszym Okresie Przejściowym. Czescy archeolodzy pod przewodnictwem Miroslava Vernera, prowadząc wykopaliska na terenie piramidy, odkryli w l. 80. XX w. w świątyni grobowej przy piramidzie sześć małych posągów władcy, przedstawionego w pozycji siedzącej, które obecnie znajdują się w Muzeum Egipskim w Kairze (jeden z posągów na załączonym zdjęciu). Oprócz tego czeska misja odkryła tam także zbiór papirusów administracji świątynnej, tabliczki z napisami, drewniane statki, posągi jeńców i dużo odcisków pieczęci.

• NicolasN. Grimal NicolasN., Dzieje starożytnego Egiptu, AdamA. Łukaszewicz (tłum.), Warszawa: PIW, 2004, s. 86, ISBN 83-06-02917-8, OCLC 749417518 .
• BogusławB. Kwiatkowski BogusławB., Poczet faraonów, Warszawa: Iskry, 2002, s. 168, ISBN 83-207-1677-2, OCLC 830308044 .
• Lipińska J. „W cieniu piramid”, Ossolineum, Wrocław-Warszawa-Kraków 2003, s. 85, ISBN 83-04-04604-0.
• Schneider Th. „Leksykon faraonów”, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa-Kraków 2001, s. 193–194, ISBN 83-01-13479-8.
• Tiradritti F., De Luca A. „Skarby egipskie”, Muza SA, Warszawa, s. 24, 73, ISBN 83-7200-635-0.

• I jeszcze o piramidzie i znaleziskach (ang.)