Psametych III

Psametych III
	władca starożytnego Egiptu
Okres	od 526 p.n.e.; do 525 p.n.e.
	Dane biograficzne
Dynastia	XXVI dynastia
Ojciec	Amazis
Matka	Ladika
	Multimedia w Wikimedia Commons

Psametych III (Psametyk III)^[1] – ostatni faraon z XXVI dynastii saickiej – panował w latach 526-525 p.n.e. Syn Amazisa i Ladiki, córki króla Cyreny – Battosa.

Wstąpił na tron po śmierci ojca i jako niedoświadczony władca na samym początku swego panowania musiał przeciwstawić się inwazji armii perskiej, dowodzonej przez Kambyzesa II. Przyczyn inwazji na Egipt należy szukać w imperialistycznych dążeniach Persji oraz przeciwstawianiu się jej greckich miast położonych w Azji Mniejszej, które zyskały sprzymierzeńców w Egipcie. Bezpośrednim pretekstem stał się incydent, w którym Amazis oszukał Kambyzesa, wysyłając mu za żonę nie swoją córkę, lecz córkę swego poprzednika Apriesa. W skład armii inwazyjnej oprócz Persów, wchodzili także najemnicy greccy, cypryjscy, karyjscy i feniccy. Sytuację pogorszyła także zdrada Polikratesa i Fanesa oraz pomoc, jakiej udzielili Persom Arabowie. W maju 525 p.n.e. doszło do bitwy pod Peluzjum, w której zaskoczone, naprędce zgrupowane wojska egipskie poniosły klęskę i w efekcie zmuszone były do wycofania się do Memfis. Wkrótce także upadło Sais, miasto stołeczne dynastii, Heliopolis oraz, po krótkim oblężeniu, również Memfis zostało zdobyte. Psametych dostał się do niewoli i z rozkazu Kambyzesa został przewieziony do Suzy. Wkrótce w wyniku prób spiskowania został skazany na śmierć. Nakazano mu popełnienie samobójstwa. Wojska perskie wtargnęły do Egiptu, dotarły aż do Teb, które zostały złupione i zniszczone. Klęska i śmierć Psametycha zapoczątkowała w dziejach Egiptu okres rządów Achemenidów zwany Pierwszym Panowaniem Perskim, trwający około 125 lat i określany jako XXVII dynastia.

Tytulatura

Królewski Protokół

prenomen lub imię tronowe:

trl.: Ꜥnḫ-kꜢ-n-rꜤ^[2]^[3] (Anchkaenre^[4])

tłum.: Re dający życie duszy^[5]

nomen lub imię rodowe:

trl.: psmtk^[2]^[3] (Psametik/Psametyk^[4])

tłum.: Handlarz winem z Meczek/Mąż (Boga) Meczek^[5]

Przypisy

↑ Andrzej Krupa: Encyklopedia wojskowa: dowódcy i ich armie, historia wojen i bitew, technika wojskowa, Том 2, s. 109.
↑ ^a ^b PeterP. Lundström PeterP., Psamtik III in hieroglyphics [online], Pharaoh.se [dostęp 2023-05-29] (ang.).
↑ ^a ^b Ronald J.R.J. Leprohon Ronald J.R.J., Denise M.D.M. Doxey Denise M.D.M., The great name: ancient Egyptian royal titulary, Atlanta: Society of Biblical Literatures, 2013 (Writings from the ancient world), s. 167, ISBN 978-1-58983-767-6 [dostęp 2023-05-25] .
↑ ^a ^b BogusławB. Kwiatkowski BogusławB., Poczet faraonów. Życie. Legenda. Odkrycia, wyd. 2, Iskry, 2021, s. 822, ISBN 978-83-244-1042-2 .
↑ ^a ^b Egipt Starożytny - XXVI Dynastia [online], www.narmer.pl [dostęp 2023-05-29] .

Bibliografia

Praca zbiorowa pod redakcją naukową Joachima Śliwy, 2005, Wielka Historia Świata Tom 2 Stary i Nowy Świat od „rewolucji” neolitycznej do podbojów Aleksandra Wielkiego, Oficyna Wydawnicza Fogra, ss. 373, ISBN 83-85719-83-0.