Natria telurito

Natria telurito
Kemia strukturo de la Natria telurito
3D Kemia strukturo de la Natria telurito
Blankaj kristaloj de natria telurito
Kemia formulo	Na2TeO3
CAS-numero-kodo	10102-20-2
ChemSpider kodo	23309
PubChem-kodo	24935
Fizikaj proprecoj
Aspekto	Blankaj kristaloj
Molmaso	221,57774 g mol−1
Smiles	[Na+].[Na+].[O-][Te]([O-])=O
Denseco	6,245 g/cm3
Fandopunkto	710 °C (1,310 ℉; 983 K)
Bolpunkto	malkonata (tre alta)
Solvebleco	Akvo:100 g/ml
Mortiga dozo (LD50)	83 mg/kg (muso, buŝa)
Merck Index	14,8685 15,8814
Sekurecaj Indikoj
Risko	R23 R24 R25
Sekureco	S9 S20 S22 S36 S37 S39 S45
Pridanĝeraj indikoj
Danĝero T Toksa
GHS etikedigo de kemiaĵoj[1]
GHS Damaĝo-piktogramo
GHS Signalvorto	Damaĝa substanco
GHS Deklaroj pri damaĝoj	H300, H301, H311, H330, H331
GHS Deklaroj pri antaŭgardoj	P260, P261, P264, P270, P271, P280, P284, P301+310, P302+352, P304+340, P310, P311, P312, P320, P321, P330, P361, P403+233, P405, P501
Escepte kiam indikitaj, datumoj estas prezentataj laŭ iliaj normaj kondiĉoj pri temperaturo kaj premo (25 °C kaj 100 kPa)

Natria telurito, telurito de natrio aŭ Na₂TeO₃ estas neorganika oksokombinaĵo de natrio kaj teluro, blanka solido akvosolvebla kaj tre malforta reduktagento.^[2] Ĝi estas peraĵo kaj antaŭaĵo en la ekstraktado de la elementa teluro per elektrolizo. Kiam hejtata ĝis malkomponiĝo, ĝi eligas toksajn telurajn fumojn kaj natrian oksidon.

• Telurito de natrio prepariĝas sub alta temperaturo per interagado de arĝenta telurido kaj natria karbonato kune kun gasa oksigeno:

• Dissolvado de telura duoksido en diluita solvaĵo da natria hidroksido:

${\displaystyle {\mathsf {TeO_{2}+2\;NaOH\ {\xrightarrow {}}\ Na_{2}TeO_{3}+H_{2}O}}}$

• Fando de telura duoksido kaj natria oksido:

${\displaystyle {\mathsf {TeO_{2}+2\;Na_{2}O\ {\xrightarrow {}}\ Na_{2}TeO_{3}}}}$

• Dissolvado de teluroza acido en koncentrita solvaĵo da natria hidroksido:

${\displaystyle {\mathsf {H_{2}TeO_{3}+2\;NaOH\ {\xrightarrow {}}\ Na_{2}TeO_{3}+2\;H_{2}O}}}$

• Ĝi malkomponiĝas en akva medio laŭ neinversigebla maniero:

${\displaystyle {\mathsf {2\;Na_{2}TeO_{3}+H_{2}O\ {\xrightarrow {}}\ {\underset {natria\;pirotelurito}{Na_{2}Te_{2}O_{5}}}+2\;NaOH}}}$

• Kun diluita acido ĝi estigas teluritan acidon:

${\displaystyle {\mathsf {2\;Na_{2}TeO_{3}+2\;HNO_{3}\ {\xrightarrow {0^{o}C}}\ H_{2}TeO_{3}+2\;NaNO_{3}}}}$

• Per hejtado kaj diluita acido ĝi estigas teluran duoksidon:

${\displaystyle {\mathsf {2\;Na_{2}TeO_{3}+2\;HNO_{3}\ {\xrightarrow {80^{o}C}}\ TeO_{2}\downarrow +2\;NaNO_{3}+H_{2}O}}}$

• Sub la atmosfera oksigeno ĝi oksidiĝas al natria telurato:

${\displaystyle {\mathsf {2\;Na_{2}TeO_{3}+O_{2}\ {\xrightarrow {450^{o}C}}\ 2\;Na_{2}TeO_{4}}}}$

• Interagado kun natria peroksido ĝi estigas natrian ortoteluraton:

${\displaystyle {\mathsf {2\;Na_{2}TeO_{3}+4\;Na_{2}O_{2}\ {\xrightarrow {700^{o}C}}\ {\underset {natria\;ortotelurato}{2\;Na_{6}TeO_{6}}}+O_{2}}}}$

• La sama reakcio kun natria peroksido en akvomedio rezultas en formado de dunatria kvarhidrogena telurato:

${\displaystyle {\mathsf {Na_{2}TeO_{3}+Na_{2}O_{2}+3\;H_{2}O\ {\xrightarrow {90^{o}C}}\ Na_{2}H_{4}TeO_{6}\downarrow +2\;NaOH}}}$

• Ĝi aktivas kiel oksidigagento:^[3]

${\displaystyle {\mathsf {Na_{2}TeO_{3}+2\;Na[Sn(OH)_{3}]+3\;H_{2}O\ {\xrightarrow {NaOH}}\ Te\downarrow +{\underset {natria\;ortotelurato}{2\;Na_{2}[Sn(OH)_{6}]}}}}}$

• Tamen, ĝi povas reakcii kiel reduktagento:

${\displaystyle {\mathsf {Na_{2}TeO_{3}+Cl_{2}+2\;NaOH+H_{2}O\ {\xrightarrow {}}\ Na_{2}H_{4}TeO_{6}\downarrow +2\;NaCl}}}$

Teluro havas proprecojn similajn al sulfuro kaj seleno. En la anhidra formo, la teluratomoj en la molekulo havas 6 koordinatoj, tri Te-O kun 1,87 Å, kaj tri 2,9 Å kun distordaj okedraj dividantaj ekstremaĵoj, En la kvinhidrata modelo, Na₂TeO₃.5H₂O, ekzistas diskretaj teluritaj anjonoj, TeO₃²⁻, kiuj estas piramidaj.

La interatomaj distancoj Te-O estas 1,85 Å kaj angulo O-Te-O proksima al 99,5°. La telurita anjono estas malforta bazo. Natria telurito strukture estas simila al natria selenito kaj natria sulfito. Telurito de natrio estas malforta oksidigagento kaj same malforta reduktagento.

Telurito de natrio plibonas la reziston al korodaĵo sur metaldeponitaj nikel-tavoloj. Solvaĵoj de natria telurito uzatas por nigra kaj blua-nigraj elfinaĵoj sur fero, ŝtalo, aluminio kaj kupro. En mikrobiologio, natria telurito povas aldoniĝi en la kresko-medio por izolado de bakterio kun propra fiziologia rezisto al ĝia tokseco.

• Sigma Aldrich
• American Elements
• Toxnet
• Cameo Chemicals
• Chemical Book
• Tellurite Glasses Handbook: Physical Properties and Data, Raouf A.H. El-Mallawany
• The Relation of Selected Trace Elements to Health and Disease

v • d • r Neorganikaj saloj de natrio  • Natria aluminiato • Natria heksafluoro-aluminiato • Natria kloroaluminiato • Natria antimonato • Natria tioantimonato • Natria heksafluoro-antimonato • Dunatria hidrogena arsenato • Dunatria metila arsenato • Natria arsenato • Natria heksafluoro-arsenato • Natria duhidrogena arsenato • Natria arsenito • Natria azido • Natria bismutato • Natria kvarborato • Dunatria oktaborato • Natria oktaborato • Natria kvarfluoroborato • Natria metaborato • Natria perborato • Natria bromato • Natria bromido • Natria hipobromito • Natria cianato • Natria tiocianato • Natria tiocianido • Natria cianido • Natria ferocianido • Natria dukloro-izo-cianurato • Natria heksacianoferato • Natria bifluorido • Natria fluorido • Dunatria fosfato • Fosfato de natrio dubaza • Natria unuhidrogena fosfato • Dunatria pirofosfato • Natria aluminia fosfato • Natria bifosfato • Natria duhidrogena fosfato • Natria dutiofosfato • Natria fosfato • Natria heksafluoro-fosfato • Natria heksakloro-fosfato • Natria heksametafosfato • Natria hipofosfato • Natria metafosfato • Kvarnatria pirofosfato • Natria unufluorofosfato • Natria dufluorofosfato • Natria tiofosfato • Natria fosfido  • Dunatria hidrogena fosfito • Natria bifosfito • Natria hipofosfito • Natria pirofosfito • Natria duhidrogena fosfito • Natria germaniumato • Natria aluminia hidrido • Natria borohidrido • Natria cianoborohidrido • Natria hidrido • Natria hidroksido • Natria jodato • Natria perjodato • Natria jodido • Natria hipojodito • Natria jodito • Natria bikarbonato • Natria karbonato • Natria perkarbonato • Natria tiokarbonato • Natria klorato • Natria perklorato • Natria klorido • Natria hipoklorito • Natria klorito • Natria dukromiato • Natria kromiato • Natria manganato • Natria permanganato • Natria molibdenato • Natria molibdato • Natria nitrato • Natria peroksonitrato • Natria nitrido • Natria hiponitrito • Natria kobaltonitrito • Natria nitrito • Natria peroksonitrito • Natria poloniido  • Natria oksido • Natria peroksido • Natria heksafluoro-platenato • Natria heksakloro-platenato • Natria polisulfido • Natria per-reniato • Natria selenato • Natria selenido • Natria selenito • Natria seskvikarbonato • Natria siliciido • Natria aluminia silikato • Natria fluoro-silikato • Natria fluoro-silikato  • Natria heksafluoro-silikato  • Natria orto-silikato  • Natria meta-silikato  • Natria piro-silikato  • natria silikato • Natria stanato • Natria aluminia sulfato • Natria bisulfato • Natria dutionato  • Natria kvartionato  • Natria bisulfato  • Natria tritionato • Natria hiposulfato • Tiosulfato de natrio kaj oro • Natria persulfato • Natria pirosulfato • Natria sulfato • Natria tiosulfato • Natria bisulfido • Natria sulfido • Natria unusulfido • Natria bisulfito • Natria metabisulfito • Natria pirosulfito • Natria sulfito • Natria hiposulfito • Natria superoksido • Natria per-tekneciato • Natria telurido • Natria telurato  • Natria telurito • Natria volframato • Natria dutionito • Natria meta-titanato • Natria orto-titanato • Natria duuraniato • Natria uraniato • Natria deka-vanadato • Natria meta-vanadato • Natria orto-vanadato • Natria piro-vanadato • Natria volframato • Sodamido  • Natriamido

v • d • r Organikaj saloj de natrio  • Natria acetato  • Natria dehidroacetato  • Natria jodacetato  • Natria kloroacetato  • Natria dukloroacetato  • Natria trikloroacetato  • Dunatria fenil-acetato  • Ununatria fenil-acetato  • Natria akrilato  • Natria meta-akrilato  • Natria metil-akrilato • Natria apokoleato • Natria apolato • Natria benzoato  • Natria duacetato  • Natria laŭroamfoacetato  • Natria adipato  • Natria antrakinono-sulfonato  • Natria apolato  • Natria askorbato  • Natria benzoato  • Natria buterato  • Natria fenil-butirato • Natria ciklamato  • Dunatria citrato  • Natria citrato unubaza  • Trinatria citrato  • Natria eritorbato  • Natria etoksido  • Natria ftalato  • Natria izoftalato • Natria fenil-butirato  • Natria fenolato  • Natria fumarato  • Natria fenoksido  • Trinatria fera (III) oksalato  • Natria fera (III) oksalato • Natria fluoroacetato  • Natria trifluoroacetato • Natria formiato • Natria glikolato  • Natria tioglikolato  • Natria glukonato  • Natria glutamato • Dunatria glutamato  • Natria Glutamato dubaza  • Dunatria guanilato  • Natria inozinato  • Natria kakodilato  • Natria karbamato  • Natria duetila-dutiokarbamato  • Natria kaprato  • Natria kaprilato • Natria kapro-laktamato  • Natria kaproato  • Natria karbolato  • Natria kolikato • Natria fenato  • Natria deoksokoleato • Natria kokosato  • Natria laktato • Natria laŭrato  • Natria kvarfenil-borato  • Natria kromoglikato • Natria laktamato  • Natria lignosulfonato  • Natria maleato  • Natria malikato  • Dunatria malikato • Dunatria malonato  • Natria malonato • Natria metilparabeno  • Natria metoksido  • Natria miristato  • Natria oleato • Natria miristilo-etera sulfato  • Natria naftalenido  • Natria okzalato • Natria orto-fenila fenolo  • Natria tiopentalo  • Pentotalo  • Dunatria fenil-fosfato  • Natria pantotenato  • Natria palmitato  • Natria pikrato  • Natria pikramato  • Natria piruvato  • Natria propionato  • Natria propanoato  • Natria fenil-propanoato • Natria fenil-propionato • Natria ricinoleato  • Natria bis(trimetil-silicil)amido  • Natria salikato  • Natria sarkozinato  • Natria laŭrila sarkozinato  • Natria laŭroila sarkozinato  • Natria sorbato  • Natria stearato  • Natria stearoila laktilato  • Natria dodekila sulfato  • Natria laŭrila sulfato • Natria laŭretera sulfato  • Natria benzeno-sulfonato  • Natria dodekila-benzeno-sulfonato  • Kalia natria tartrato  • Natria bitartrato  • Dunatria tartrato  • Ununatria tartrato • Natria taŭrokoleato  • CF3SO2Na

Portalo pri Kemio

Ĉi tiu artikolo ankoraŭ estas ĝermo pri kemio. Helpu al Vikipedio plilongigi ĝin. Se jam ekzistas alilingva samtema artikolo pli disvolvita, traduku kaj aldonu el ĝi (menciante la fonton).