Pułksformowany został we wsi Baranówka w rejonie Sum[6] na podstawie z rozkazu nr 01 dowódcy 1 Armii Polskiej w ZSRR z 1 kwietnia 1944, w oparciu o sowiecki etat pułku strzeleckiego nr 04/501.
Uchwałą Rządu Tymczasowego 26 maja 1945 skład osobowy i sprzęt pułku posłużył jako zalążek do sformowania oddziałów Korpusu Bezpieczeństwa Wewnętrznego. Na bazie 12 pp w czerwcu 1945 sformowano 2 zmotoryzowany pułk KBW w Krakowie (przeniesiony do Warszawy, a jesienią 1945 do Góry Kalwarii) oraz 6 samodzielny batalion ochrony w Górze Kalwarii.
kompanie: dwie fizylierów, przeciwpancerna, rusznic ppanc, łączności, sanitarna, transportowa
baterie: działek 45 mm, dział 76 mm, moździerzy 120 mm
plutony: zwiadu konnego, zwiadu pieszego, saperów, obrony pchem, żandarmerii
Razem:
żołnierzy 2915 (w tym oficerów – 276, podoficerów 872, szeregowców – 1765).
Sprzęt:
162 rkm, 54 ckm, 66 rusznic ppanc, 12 armat ppanc 45 mm, 4 armaty 76 mm, 18 moździerzy 50 mm, 27 moździerzy 82 mm, 8 moździerzy 120 mm.
Marsze i działania bojowe
Najcięższe walki toczył na Wale Pomorskim zdobywając Złotów i nacierając w pierwszym rzucie na południe od Nadarzyc. Uczestniczył w walkach o Kołobrzeg zdobywając węzeł kolejowy (po przełamaniu linii niemieckich 13 marca 2 batalion 12 pp, jako pierwszy pododdział Wojska Polskiego, wyszedł na plaże Bałtyku).
W czasie forsowania Odry wszedł do walki w rejonie Wriezen. Walczył na terenie Brandenburgii i osiągnął Łabę w rejonie Arneburga.
Pułk w okresie pokoju
W sierpniu 1945 odtworzono 4 Dywizję Piechoty (w tym 12 pp) formując ją w rejonie Poznania i Biedruska na bazie 3 i 5 Zapasowego Pułku Piechoty.
W latach 1950–1957 wchodził w skład 5 Saskiej Dywizji Piechoty, a później w skład 4 Pomorskiej Dywizji Piechoty.
W wykonaniu rozkazu Ministra Obrony Narodowej nr 0045/org. z 17 maja 1951, 12 pułk piechoty w terminie do 1 grudnia 1951 przeformowany został na etat nr 2/120 o stanie 1974 wojskowych i 35 kontraktowych[7]. W 1952, będąc w składzie 2 KA, stacjonował w Gorzowie Wielkopolskim[8].
11 maja 1958 na gorzowskim placu Grunwaldzkim pułk otrzymał nowy sztandar. Wręczył go dowódcy pułku Kazimierzowi Nicewiczowi w imieniu Rady Państwa zastępca dowódcy ŚOW gen. bryg. Franciszek Księżarczyk.
Stanisław Komornicki: Wojsko Polskie: krótki informator historyczny o Wojsku Polskim w latach II wojny światowej, T. 1, Regularne jednostki ludowego Wojska Polskiego: formowanie, działania bojowe, organizacja, uzbrojenie, metryki jednostek piechoty. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1965.
Jerzy Kajetanowicz: Polskie wojska lądowe 1945-1960: skład bojowy, struktury organizacyjne i uzbrojenie. Toruń; Łysomice: Europejskie Centrum Edukacyjne, 2005. ISBN 83-88089-67-6.
Paweł Piotrowski: Śląski Okręg Wojskowy: przekształcenia organizacyjne 1945-1956. Warszawa: Wydawnictwo TRIO: Instytut Pamięci Narodowej, 2003. ISBN 83-88542-53-2.
Kazimierz Radziwończyk. 4 Dywizja Piechoty im. Jana Kilińskiego. Formowanie i szkolenie. cz.I. „Wojskowy Przegląd Historyczny”. 3, s. 101-128, 1986. Warszawa: Wydawnictwo Czasopisma Wojskowe. ISSN0043-7182.