Oficerska Szkoła Wojsk Ochrony Pogranicza (OSWOP) – zlikwidowana szkoła kształcąca kandydatów na oficerów Wojsk Ochrony Pogranicza.
Historia szkoły
Oficerska Szkoła Wojsk Ochrony Pogranicza JW5216 (Rozkaz NDWP Nr 0210/Org. z 23 listopada 1946)[1]z została utworzona w sierpniu 1949 w miejsce rozformowanego Centrum Wyszkolenia Ochrony Pogranicza[2]. Szkoła podlegała Głównemu Inspektoratowi Ochrony Pogranicza w Warszawie. We wrześniu siedzibę szkoły przeniesiono z Ostródy do Kętrzyna.
Pierwsza promocja odbyła się 22 grudnia 1949. Promocji dokonał wiceminister bezpieczeństwa publicznego, gen. bryg. Konrad Świetlik[3].
W 1950 do etatu szkoły wprowadzono ambulans sanitarny i etat oficerów zwiadu w CW MBP. Zwiększono także liczbę etatów w innych komórkach organizacyjnych. Określono liczbę batalionów szkolnych podchorążych na dwa. W rezultacie etat szkoły wzrósł do 339 etatów stałych i 642 etatów zmiennych[b].
W 1951, w Wydziale Wyszkolenia, zamiast dotychczasowych trzech cykli szkoleniowych utworzono sześć: wyszkolenia granicznego, wyszkolenia politycznego, ogólnowojskowy, ogniowy, wyszkolenia zwiadowczego i ogólnokształcący. Wprowadzono do etatu szkoły ambulans weterynaryjny, sekcję uzbrojenia i sekcję finansową. Liczbę batalionów szkolnych zwiększono do czterech. Stan etatowy szkoły wzrósł do 367 etatów stałych i 832 etatów zmiennych[c]
Początkowo podchorążych kształcono w trybie dwuletnim, a do 1953 przedłużono okres nauki do trzech lat.
W 1954 zmniejszono liczbę batalionów szkolnych podchorążych z czterech do trzech i wprowadzono pluton szkolny obrony przeciwchemicznej. Stan etatowy szkoły wynosił 369 etatów stałych[d].
W 1956, zamiast trzech batalionów, wprowadzono trzy kompanie szkolne podchorążych. Zlikwidowano Cykl Wyszkolenia Zwiadowczego[e]. Odtworzono go w 1959[f].
W 1961 roku dowództwo posiadało kryptonim Tęcza.
W 1962 szkoła otrzymała sztandar nadany przez Radę Państwa. Uroczystość wręczenia odbyła się 27 września 1962. Sztandar wręczył dowódca WOP, gen. bryg. Eugeniusz Dostojewski, a przyjął komendant szkoły, płk Zbigniew Furgała[3].
W 1967 podjęto decyzję o przekształceniu szkół oficerskich Wojska Polskiego na wyższe szkoły oficerskie o czteroletnim profilu nauczania. Kształcenie kadr oficerskich dla WOP powierzono Wyższej Szkole Oficerskiej Wojsk Zmechanizowanych[4]. W związku z tym, w 1968 Oficerską Szkołę WOP rozformowano. W 1969 miała miejsce w Kętrzynie ostatnia, 18 promocja podchorążych OS WOP. Szkoła wykształciła około 3000 oficerów Wojsk Ochrony Pogranicza[3].
Grzegorz Goryński. Plany mobilizacyjne Wojsk Ochrony Pogranicza okresu zimnej wojny – zadania na rzecz MON. „Biuletyn Historyczny Muzeum Marynarki Wojennej”. 36/2021, 2021. Gdynia: Muzeum Marynarki Wojennej. ISSN0137-5539.
Zenon Jackiewicz: Wojska Ochrony Pogranicza : (1945–1991): krótki informator historyczny. Kętrzyn: Centrum Szkolenia Straży Granicznej, 1998. ISBN 83-909304-3-9.
Tadeusz Niedziela (red.): Wojska Ochrony Pogranicza w pięćdziesiątą rocznice objęcia służby w ochronie granicy Polski 1945–1995. Jednodniówka Związku Byłych Żołnierzy Zawodowych Środowiska WOP. 1995.
Grzegorz Zaremba, Przyczyny reorganizacji WOP w latach 1946–1948, Biuletyn SG.